Projektujemy nasze akwarium

[Piotr Jan Rogalski]

Projektujemy nasze akwarium – co zrobić, aby uniknąć błędów tzw. „grubych”

(Przy samodzielnym projektowaniu i wykonaniu akwarium morskiego)

UWAGA:

Przed przystąpieniem do czytania poniższego artykułu, celem lepszego zrozumienia poruszanych tematów zaleca się przeczytanie artykułów

http://www.nano-reef.pl/forums.php?m=posts&q=4445

oraz

http://www.nano-reef.pl/forums.php?m=posts&q=6535

Przykładowy projekt na bazie gotowego akwarium został przedstawiony przez kol. SMK tutaj

http://www.nano-reef.pl/forums.php?m=posts&q=11046

natomiast jeżeli ktoś by chciał jednak zrobić własne akwarium „na wymiar” dokładnie pod własne potrzeby, to istnieje kilka sposobów aby ustrzec się przed poważniejszymi nietrafionymi inwestycjami.

Uwaga:

Zdecydowanie (po wykonaniu projektu) zaleca się NAJPIERW skompletowanie sprzętu, hydrauliki, grzebienie oświetlenia, pomp itp.

I tak musimy to kupić wcześniej czy później, a mając rzecz „w ręku” łatwiej jest zaplanować jak to będzie pracowało i wyglądało po zamocowaniu.

Niektóre elementy można też złożyć "na sucho" oceniając praktyczne możliwości późniejszego wykonania.

Pozwala to nam zmierzyć, które urządzenie ile miejsca zajmuje, ile miejsca będziemy potrzebowali aby swobodnie to obsługiwać, jak duże są np. kołnierze śrubunków do przepuszczenia rur przez powierzchnie dna w kominie, czy po zainstalowaniu rur w kominie będziemy mogli tam włożyć np. rękę aby coś sięgnąć gdy wpadnie, czy pompa obiegowa zmieści się bez dotykania do ścianek (przenoszenie drgań) w przeznaczonym dla niej miejscu, czy zmieści się też w przyszłości inna lepsza pompa itd. itp.

Czasami się zdarza, że dane podawane (o ile w ogóle są podawane) na stronie producenta lub dystrybutora „nieco” różnią się od stanu faktycznego.

A dopiero na końcu, gdy mamy wszystko skompletowane to zamówić szkło akwarium.

Szkło możemy zamówić na dowolny wymiar, natomiast np. świetlówki nie zamówimy o 5 cm krótszej.

Najważniejszy – chociaż bardzo trudny dla początkującego jest dobry projekt.

Trudność wynika głównie z braku zdecydowania, jakie organizmy chciałby hodować w przyszłości.

Bo inne wymagania ma akwarium tylko z rybami (FO – Fish Only)

Inne z rybami i żywą skałą (FOWLR – Fish Only With Live Rock)

A inne – najwyższe – wymagania co do ilości i jakości światła i jakości wody ma akwarium rafowe.

Skoncentrujemy się na tym ostatnim przypadku.

W przypadku akwarium rafowego, też występują różnice w zależności od typu hodowanych organizmów tj. w kolejności: korale miękkie, korale LPS i mniej wymagające SPS, najbardziej wymagające SPS.

Miękkie korale nazywają się miękkie ponieważ nie posiadają wewnętrznego szkieletu wapiennego, potrafią się kurczyć i „pompować” wodą znacznie zmieniając swoje rozmiary.

Korale twarde posiadają wewnętrzny szkielet wapienny i swój rozmiar zwiększają tylko na skutek wzrostu. Przy obumarciu korala pozostaje wapienny szkielet.

SPS- Small Polyp Stony Coral - twardy koral z małymi polipami

LPS - Large Polyp Stony Coral- twardy koral z dużymi polipami

Po sprecyzowaniu, jakiej mniej więcej pojemności akwarium chcemy mieć, projekt zaczynamy od wyboru oświetlenia.

W akwarystyce morskiej w zdecydowanej większości mają zastosowanie świetlówki typu T5

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img35.html

zastosowane samodzielnie lub w połączeniu z żarnikiem HQI.

Jest to popularne rozwiązanie, i decydując się na świetlówki T5 mamy gwarancje, że będziemy mogli je kupić w wielu miejscach i mamy do dyspozycji wielu różnych producentów i rodzajów świetlówek różniących się ceną, jakością i temperaturą barwową. Każdy będzie mógł dobrać rodzaj najbardziej mu odpowiadający.

Świetlówki T5 produkowane w kilku typoszeregach, określona moc ma określoną długość:

24 W długość 55 cm

39 W długość 85 cm

54 W długość 115 cm

80 W długość 145 cm

inne rozmiary świetlówek T5 przeznaczone do akwarystyki morskiej nie są produkowane.

Do długości samej rury musimy dodać po ok. 2 cm na każdą stronę (lub więcej, zależy od konstrukcji oprawki) do zamocowania oprawki dostarczającej zasilanie do świetlówki.

Z powyższego widzimy, że jeżeli byśmy chcieli zrobić mocowanie świetlówek T5 opartych o górną krawędź akwarium, projektowana długość akwarium

(przy użyciu świetlówek T5)

nie może być mniejsza od ok. 60cm.

Należy przy tym pamiętać, że każda świetlówka jako rura pokryta od wewnętrznej strony świecącym luminoforem, emituje światło w każdą stronę prostopadle do powierzchni szkła świetlówki. Nam zależy, aby maksymalny strumień świetlny był skierowany tylko na powierzchnię wody.

W tym celu stosuje się odbłyśniki (odblaski) umieszczone nad świetlówką .

Zastosowanie odbłyśnika zwiększa strumień światła w wybraną stronę ponad 3-krotnie (w porównaniu do świetlówki bez odbłyśnika)

Odbłyśniki różnych firm różnią się kształtem i stopniem wypolerowania powierzchni odbijających światło.

Od kształtu odbłyśnika zależy kąt strumienia światła padający na wodę, od zdolności odbijania światła (wypolerowania powierzchni) zależy uzyskany sumaryczny strumień światła pochodzący bezpośrednio o świetlówki i odbity od odbłyśnika.

Gdy chcemy zrobić akwarium mniejsze niż pozwala nam długość najkrótszej rury T5 a nie chcemy stosować (wyłącznie) HQI, do dyspozycji pozostają nam świetlówki typu Power Compact – PC

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img35.html

o odpowiedniej temp. barwowej, ale ich wybór i dostępność jest zdecydowanie mniejsza niż T5.

Typoszeregi świetlówek PC zaczynają się od mocy 8W, a ich kształt nie zawsze jest w formie prostej rury, co za tym idzie – posiadają znacznie mniejsze rozmiary.

Żarniki HQI stosowane do akwarystyki morskiej występują w 3 popularnych mocach – rozmiarach:

150W

250W

400W

można spotkać się też z mocą 70W i mocami większymi niż 400W, ale ich dostępność i wybór właściwej temperatury barwowej (szczególnie 70W) jest ograniczony.

Dla uzyskania większej sumarycznej mocy HQI stosuje się więcej niż jedną lampę HQI umieszczone obok siebie w taki sposób, aby możliwie najlepiej pokryły strumieniem światła całą objętość zbiornika.

M.in. z uwagi na fizyko-optyczne właściwości wody morskiej

(woda morska bardzo „skraca dystans” tj. wydaje się, że to co widać w akwarium jest znacznie bliżej obserwatora)

zaleca się wykonanie akwarium tak szerokiego, jak to możliwe.

Również specyfika akwarium morskiego

(tj. odpowiednio duże odległości pomiędzy koralami z uwagi na ich późniejszy wzrost)

wymaga, aby szerokość akwarium była znaczna.

W mniejszych akwariach nie należy do rzadkości dno na planie kwadratu,

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img20.html

lub

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img49.html

gdzie długość i szerokość akwarium są sobie (prawie) równe, jednakże częściej występuje dno na planie prostokąta.

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img24.html

Wysokość przeciętnego akwarium morskiego wynosi ok. 50-60cm.

Wynika to z ilości miejsca i wysokości jakie będą zajmowały kawałki żywej skały, a korale rosnące na skale też (z czasem) potrafią osiągnąć znaczne rozmiary.

Odradza się robienie zbiorników wyższych niż 80cm ponieważ wiąże się to z trudnościami przy późniejszej obsłudze akwarium, szczególnie gdy chcemy posadzić korale blisko dna i trudno tam wygodnie sięgnąć ręką.

Odradza się również robienie zbiorników niższych niż ok.35-40cm, ponieważ wiąże się to z trudnościami w aranżacji zbiornika, ciekawym ustawieniem żywej skały i pozostawia mało miejsca na wzrost korali.

Jeżeli decydujemy się na DSB (grubą na ok. 10-12cm warstwę piasku na dnie) należy to uwzględnić przy projektowaniu wysokości akwarium, dodając te 10-12cm do całkowitej planowanej wysokości akwarium.

Od powyższych zaleceń można oczywiście odstąpić mając pełną świadomość konsekwencji jakie to za sobą pociąga.

Przeciętna moc światła stosowana na ogół wynosi od 0,7W/litr dla mało wymagających korali miękkich, do 1,5W/litr dla bardzo wymagających SPS

Przy zbiornikach niższych niż przeciętne możemy mieć mniejszą (w przeliczeniu na każdy litr pojemności) moc światłą, w zbiornikach wyższych niż przeciętne – większą.

Gdy już określiliśmy, jakie wymiary będzie miała przestrzeń zajmowana przez nasze egzotyczne tropikalne życie, dokonujemy wyboru, czy do ukrycia wszystkich urządzeń będziemy stosowali: panel czy sump.

Sump – drugi pomocniczy zbiornik (najczęściej umieszczony pod akwarium) służący do umieszczenia w nim większości urządzeń zapewniających prawidłową jakość fizyko-chemiczną wody.

Przy konstrukcji akwarium z panelem (rodzaj przegrody w akwarium maskującej sprzęt)

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img22.html

umieszczonym z tyłu akwarium, do projektowanej szerokości akwarium należy dodać ok. 10-15cm. W panelu umieszczamy większość urządzeń niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania akwarium, a które umieszczone w akwarium psuły by estetykę.

Szerokość panelu zwykle uzależniona jest od szerokości największego urządzenia (najczęściej jest to odpieniacz) które chcemy tam zmieścić.

Wobec powyższego, następnym punktem naszego projektu akwarium z panelem jest wybór rodzaju odpieniacza

(z wyjątkiem akwariów projektowanych bez odpieniacza, gdzie całość filtracji spoczywa na żywej skale i DSB)

W panelu, oprócz odpieniacza i pompy czasem znajduje się dodatkowa komora refugium, czyli miejsce gdzie żyją potrzebne nam organizmy (np. glony), a których nie chcemy mieć w akwarium. Refugium też czasem jest „więzieniem” dla organizmów które mogłyby narobić dużo szkody w akwarium (krewetka modliszkowa, niektóre rodzaje krabów) a nie chcemy ich zabijać.

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img45.html

Dopiero po zaprojektowaniu długości (światło), szerokości (ew. panel), i wysokości (ew. DSB) naszego akwarium udajemy się do szklarza z naszym projektem.

Przy projekcie pamiętajmy też o dodaniu grubości szkła, bo gdy nam zabraknie 5mm w długości to będziemy mieli problem z umieszczeniem świetlówek T5 wraz z oprawkami.

Zalecenia grubości szkła w zależności od długości i wysokości akwarium można znaleść tutaj

http://thewald.webpark.pl/grubosc.szyb.htm

Pamiętać przy tym należy, że podane grubości szkła odnoszą się wyłącznie do przypadku, gdy jednocześnie zastosujemy podłużne i poprzeczne wzmocnienia akwarium.

http://thewald.webpark.pl/rysunki/akwa_konstrukcja.gif

Alternatywnym rozwiązaniem wobec oparcia oświetlenia o górną krawędź akwarium jest umieszczenie lampy na pewnej wysokości nad akwarium - częściej stosowane.

Firmowe oświetlenie akwarystyczne w zdecydowanej większości umieszcza się wieszając nad akwarium.

http://www.um-um.pl/index.php?cPath=21_261

Kupując firmowe lampy wiszące na pewnej wysokości nad akwarium, też należy zwrócić uwagę aby lampa nie była zdecydowanie dłuższa od akwarium, bo część światła będziemy niepotrzebnie tracili świecąc poza akwarium, a przy lampach zdecydowanie krótszych – boki akwarium pozostaną nieoświetlone.

W konstrukcji z sumpem w akwarium (najczęściej w którymś tylnym rogu) stosuje się tzw. komin. Jest to odgrodzona część akwarium, a wysokość tego odgrodzenia jest o 2-3 cm niższa niż planowany poziom wody w naszym akwarium. Oczywiście planowany poziom wody musi być odpowiednio niższy od wysokości samego akwarium.

W kominie, w dnie akwarium robi się otwory przez które przepuszcza się 2 lub 3 rury (czasem jedną – o tym później).

W miejscu przecięcia się rury z płaszczyzną dna wstawia się śrubunki, czyli elementy uszczelniające i wzmacniające miejsce styku rury PCV i szkła.

UWAGA: otwór w szkle na włożenie śrubunku będzie większy niż nominalna średnica rury, a kołnierz śrubunku będzie miał większą średnicę niż średnica otworu w szkle. Potrzebne dane są na ogół podawane na stronie producenta, ale z doświadczenia wiem, że praktyka odbiega – czasem dość znacznie, od danych podawanych na stronie. Lepiej kupić śrubunek i samodzielnie to zmierzyć lub ze śrubunkiem (śrubunkami) udać się do szklarza

Śrubunki wcześniej czy później i tak musimy kupić, więc lepiej to zrobić wcześniej i uniknąć przykrych niespodzianek.

Komin działa w ten sposób,

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img23.html

że woda przelewa się górą przez krawędź komina, i dalej rurą spływa w dół do sumpa.

Na tej rurze stosuje się zawór pozwalający ustalić poziom wody w kominie. Odpowiednio wysoki poziom wody w kominie zapobiega zasysaniu powietrza - wraz ze spływającą wodą - do rury spływu wody eliminując charakterystyczny odgłos "siorbania".

W sumpie woda podlega wszechstronnemu uzdatnianiu, i pompą umieszczoną w sumpie, zwaną pompą główną lub obiegową, powraca rurą do akwarium.

Rura którą woda spływa z akwarium do sumpa nazywamy zrzutem wody, rurę którą woda z sumpa powraca do akwarium nazywamy powrotem wody. Stosuje się w kominie też trzecią rurę – tzw. rewizje. Jest to rura która służy do awaryjnego odprowadzenia wody w przypadku zapchania się rury zrzutu wody, i chroni nas przed przelaniem się wody pompowanej z sumpa, górą przez krawędź akwarium. Czasami, aby m.in. zaoszczędzić miejsce w kominie, rurę powrotu umieszcza się na zewnątrz akwarium, rura powrotu zakręca w dół nad krawędzią akwarium dostarczając wodę do akwarium.

W sumpie jest ograniczona ilość wody.

Jeżeli tak zaprojektujemy wysokość akwarium i poziom wody w akwarium, że nawet całkowite zapchanie się rury zrzutu i całkowite wypompowanie wody z sumpa do akwarium NIE SPOWODUJE przelania się wody górą, to można zrezygnować z rewizji.

to jest ten przypadek, że w kominie jest tylko rura zrzutu wody, a powrót wody jest poza akwarium

(pamiętajmy tez, że system automatycznego uzupełniania odparowanej wody tzw. automatyczna dolewka

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img41.html

będzie nam uzupełniał wodę gdy jej poziom w sumpie obniży się. Maksymalną objętość dolanej wody też musimy uwzględnić przy projektowaniu gdy decydujemy się na rezygnace z rury rewizji)

Aby razem z wodą przelewającą się przez krawędzi komina nie wpadły od komina ryby, krewetki i inne życie, stosuje się grzebień

http://www.um-um.pl/product_info.php?products_id=2006

przyklejony do górnej krawędzi ścianki komina.

Grzebień ogranicza częściowo przepływ wody powodując jej spiętrzenie o ok. 2-3cm.

Należy uwzględnić fakt, że grzbien nie czyszczony przez pewien czas może nam zarosnąć glonami i spowoduje to dodatkowe spiętrzenie poziomu wody w akwarium aż do poziomu gdy woda będzie się przelewała górą przez zęby grzebienia.

Należy to wziąć pod uwagę projektując wysokość komina z doklejonym grzebieniem, a tym samym maksymalny poziom wody w akwarium w stosunku do wysokości samego akwarium.

Projektując sump należy tak go zaprojektować, aby w przypadku wyłączenia zasilania, cała woda spiętrzona na grzebieniu, która spłynie do sumpa, mogła się tam zmieścić.

Należy też pamiętać, że po wyłączeniu zasilania woda będzie również spływała rurą powrotu wody – w kierunku przeciwnym do normalnego, aż do poziomu na jaki rura powrotu jest zanurzona w akwarium.

Końcówka rury powrotu musi być zanurzona, ponieważ w przeciwnym przypadku w akwarium będą bańki powietrza i będzie tworzyła się piana na powierzchni.

[pomysł] Aby ograniczyć ilość wody jaka po wyłączeniu zasilania spłyniem rurą powrotu wody z akwarium do sumpa stosuje się pewną sztuczkę.

W miejscu gdzie rura powrotu jest zanurzona w wodzie w akwarium robi się mały otwór tuż pod powierzchnią wody (przy normalnym poziomie wody w akwarium).

W przypadku wyłączenia zasilania poziom wody opadnie kilka milimetrów (dlatego otwór tuż pod powierzchnią wody) odsłaniając ten otwór i będzie zasysane powietrze przez ten otwór.

Pozwoli to zapowietrzyć układ powrotu wody dużo wcześniej niż by to wynikało z głębokosci zanurzenia koncówki rury powrotu wody.

Potrzebne minimalne średnice rur i długość grzebienia przy określonej wydajności pompy głównej można policzyć przy pomocy tego kalkulatora

http://reefcentral.com/calc/drain.php

Pamiętać należy, że stosowaną w kalkulatorze jednostką objętości jest galon, a średnicy cal.

Kalkulator do przeliczania jednostek znajduje się tutaj http://www.reefcentral.com/calc/unit.php

Z własnego inżynierskiego doświadczenia (wynika to też wprost z obliczeń oporów hydraulicznych) można stwierdzić, że, przy określonej wydajności, im większa średnica rury tym woda płynie w niej wolniej. Im mniejsza prędkość płynącej cieczy (wody) tym opory o ścianki są mniejsze.

Osobiście stosuję rurę powrotu wody o większej średnicy niż średnica wylotu wody z pompy (stosując tzw. redukcję z mniejszej średnicy na większą, a przy końcu rury drugą redukcję z powrotem na średnicę mniejszą aby uzyskać potrzebną prędkość wylotu wody).

Z moich obserwacji empirycznych wynika, że takie rozwiązanie techniczne przynosi lepsze rezultaty tj. zwiększa ogólny wydatek przepływającej wody przy zastosowaniu określonej pompy głównej.

Tym niemniej (też z powodu zbytniego „udziwnienia” i zwiększonego kosztu tego rozwiązania) w powszechnym użyciu są rury powrotu wody o średnicy odpowiadającej średnicy wylotu wody z pompy głównej.

Również wszelkie zmiany kierunku płynącej wody powodują pewne zwiększenie oporów.

Z tego też powodu, zastosowanie kolanek pod kątem 90 stopni dość znacznie zwiększa opory.

Gdy chcemy rurę skierować w kierunku prostopadłym, lepiej jest zastosować łuki zamiast kolanek.

Projektując wielkość sumpa należy wykazać się przezornością i zaprojektować miejsce na wszystkie urządzenia które teraz i w przyszłości mogą się znaleźć w sumpie.

A może ich być dość dużo

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img14.html

Ilość urządzeń jakie będziemy musieli zmieścić w sumpie zależy oczywiście od wybranej metody np. podawania wapnia (Ca). Czy będzie to mikser i reaktor, czy metoda Ballinga, czy gotowe preparaty.

Zobacz tez Ad.6 w

http://www.nano-reef.pl/forums.php?m=posts&p=112026#112026

Z każdego akwarium woda paruje, czasem dość znaczne ilości dochodzące do 2-3% objętości akwarium na dobę (w bardzo upalne dni, gdy wzmożone parowanie stosujemy jako metodę chłodzenia wody)

Zbiornik na wodę RO/DI projektujemy względem objętości naszego akwarium i okresu na jaki maksymalnie chcemy pozostawić akwarium bez opieki (np. wyjazdy wakacyjne)

Projektując sump należy zwrócić uwagę na kilka spraw.

W zależności od ilości urządzeń jakie chcemy zmieścić w sumpie, przestrzeń sumpa dzieli się przegrodami na kilka komór.

W pierwszej komorze – licząc od rury zrzutu wody, na ogół umieszcza się odpieniacz.

Wszystkie odpieniacze tzw. wewnętrzne

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img39.html

tj. pracujące w zanurzeniu, do prawidłowego wyregulowania potrzebują stałego poziomu wody w której są zanurzone.

Uzyskuje się to przez zastosowanie przegrody począwszy od dna do określonej wysokości, i woda przelewa się górą przez tą przegrodę do następnej komory sumpa.

Dzięki temu uzyskujemy stały poziom wody, zależny od wysokości zastosowanej przegrody.

Z uwagi na stały poziom wody w komorze tej umieszcza się też często grzałkę i elektrody elektronicznych czujników parametrów wody np. pH, redox, przewodność.

W najprostszym przykładzie sumpa

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img24.html

pomiędzy (środkową) komorą odpieniacza, a (prawą) komorą pompy stosuje się kilka dodatkowych przegród, których zadaniem jest pozbawienie wody unoszących się w niej pęcherzyków powietrza – pozostałości po odpieniaczu.

Pęcherzyki powietrza zasysane razem z wodą przez pompę główną powodowałyby przedostawanie się tych pęcherzyków powietrza do akwarium i zdecydowane pogorszenie estetyki.

Widać byłoby by, że w wodzie stale „coś” cały czas się unosi.

W sumpach bardziej rozbudowanych niż dwu komorowe, oprócz komory na wodę RO/DI służącą do uzupełniania (przy pomocy osobnej pompy) odparowanej wody, robi się dodatkowe komory np. na refugium, filtr glonowy, ew. mikser i reaktor, absorber fosforanów, komory na preparaty do metody Ballinga itp.

Czujniki poziomu wody w obiegu akwarium (tj. czujniki systemu automatycznej dolewki) umieszcza się na ogół w komorze pompy, ponieważ tam występują największe (praktycznie wyłącznie tam) wahania poziomu wody przy odparowaniu części wody z systemu akwarium.

Aby nasze akwarium miało na czym stać i było miejsce na umieszczenie sumpa, trzeba wykonać (lub zaadaptować) szafkę. Przy konstrukcji szafki należy wziąć pod uwagę całkowitą masę akwarium wraz z żywą skałą, ciężarem szkła, wody w akwarium i ew. oświetlenia jeżeli będzie opierało się na akwarium.

Konstrukcję szafki należy zabezpieczyć przed wpływem wilgoci. Trzeba też przewidzieć i wykonać otwór w blacie szafki na przeprowadzenie rur zrzutu wody, powrotu i ew. rewizji w taki sposób, aby to nie kolidowało z konstrukcją nośną szafki i zapewniało łatwe podłączenie hydrauliki w szafce. Należy również pamiętać o dostępie do zaworu umieszczonego na rurze zrzutu wody, zaworu do regulacji poziomu wody w kominie akwarium.

Powyższe oczywiście nie wyczerpuje nawet części zagadnień związanych z projektowaniem akwarium morskiego.

Jest jedynie tylko wskazówką objaśniającą bardzo podstawowe rzeczy i zagadnienia z którymi spotka się adept stawiający pierwsze kroki w morszczyźnie.

Całość artykułu powstała dla osób które dopiero wchodzą w ten piękny świat akwarium morskiego, i ilość informacji z jaką się spotykają przeraża ich.

Ale nie należy się zrażać ilością spraw które trzeba zaprojektować i które trzeba przewidzieć, i pamiętać o przysłowiu „Nie od razu Kraków zbudowano”

Ale też akwarium morskie nie jest rzeczą, którą można robić „z doskoku” albo „na pół gwizdka”.

Zawsze można zrobić swój własny projekt najlepiej jak potrafimy, posiłkując się powyższymi sugestiami oraz informacjami znalezionymi na forum nano-reef,

i tak wykonany projekt przedstawić do oceny innym – bardziej doświadczonym użytkownikom na forum – na pewno dostanie się podpowiedź co ew. zmienić/ulepszyć lub gdzie na forum szukać informacji.

Jak to kiedyś napisał kol. Szymon

„na forum na 100000% jest absolutne minimum wiedzy, żeby założyć piękne akwarium morskie. Trzeba tylko znaleźć klucz, wiedzieć jak szukać. Żeby wiedzieć, trzeba siedzieć z wypiekami i otwarta gębą i czytać.”

Pozdrawiam

Piotr Jan Rogalski

[Roman Rożek]

Witam

Piotr, w treści KOMIN dopisałbym możliwość zastosowania komina zew. to taka alternatywa do komina wew.

Kawał dobrej roboty (to na marginesie)

Pozdrawiam Roman

[Hase]

Amen. super robota

[juwewaldi]

ile wody powinno byc w sumpie?

[hyziu]

Powiem tak:w sumpie powinno być tyle wolnej pojemności aby po wyłączeniu pompy woda spływająca. z akwarium mogła się w nim swobodnie zmieścić

[MiQ]

a czy ktoś daje np. zawór zwrotny za pompą żeby ta woda nie spływała ??

no i druga sprawa to spłynięcie wody która spiętrza się grzebieniu (spiętrzenie myślę że bezpiecznie liczyć 5cm)

[juwewaldi]

tak masz racje ze wrazie co to wszystko spłynie ale przeciez jest w sumpie juz jakas woda i o to mi chodzilo ile tej wody ma tam byc

[brzydzi]

Wystarczy zrobić otworek w rurze wlotowej z sumpa z centymetr pod powierzchnią wody i gdy pompa nam przestanie pompować lub nie będzie prądu to wtedy przy zassaniu wody z akwa gdy poziom wody będzie niżej od otworu zassie nam powietrze i woda przestanie wpływać do sumpa. Kurde to chyba najdłuższe zdanie jakie napisałem:D.

Grzegorz

[hyziu]

juwewaldi :

tak masz racje ze wrazie co to wszystko spłynie ale przeciez jest w sumpie juz jakas woda i o to mi chodzilo ile tej wody ma tam byc

[/quote

1-5-10-50-100 litrów ile tylko Ci się zmieści oczywiście z zachowaniem tej zasady o której pisałem.

[Rebciu]

Te informacje są podane w trochę lakoniczny sposób więc może spróbuję trochę jaśniej

W sumpie powinno być tyle wody aby w czasie pracy pompy nie spowodować jej zapowietrzenia oraz zatarcia/spalenia. Po wyłączeniu pompy obiegowej woda w pewnej ilości spłynie do sumpa. Ilość ta jest uzależniona o sposobu rozwiązania powrotu wody czyli kombinacji z rurą powrotną. Jeśli zastosujemy rozwiązanie z minimalnym zanurzeniem rury pod wodą (tak aby nie hałasowało) moża zakładać, że woda spłynie do poziomu dolnej krawędzi grzebienia. Ja dla pewności dodałbym jeszcze z centymetr, dwa niżej w razie czego. Jeśli zaś rurę powrotną chcemy zanurzyć niżej dobrym rozwiązaniem jest otwór zapowietrzający system (ok. 5 mm) w razie braku prądu tuż pod powierzchnią wody. W takim wypadku trzeba pamiętać sprawdzaniu czy przypadkiem taki otwór nie zarośnie glonami bo wtedy przelanie mamy zapewnione. Jeśli zdecydujemy się na drugie rozwiązanie i dobrze je wykonamy (otwór na odpowiedniej wysokości) ilość wody będzie podobna do wcześniejszego opisu czyli dolna krawędź grzebienia.

Teraz obliczamy jaką mamy dostępną wolną przestrzeń w czasie pracy pompy - czyli przydają się wzory matematyczne na objętość oraz ile może spaść wody w akwarium po wyłączeniu pompy obiegowej - też przyda się znajomość wzorów. Spiętrzenie na grzebieniu w ciągu normalnego funkcjonowania zbiornika zależy od długości grzebienia, gęstości "zębów" (bo można je np. wyłamywać) oraz możliwości przetaczania wody przez pompy (czym silniejsza pompa tym spiętrzenie będzie większe). Trzeba pamiętać aby zostawić jeszcze jakiś margines blędu czy przypadku - w razie czego:wink

Mam nadzieję, że w miarę jasno to wszystko opisałem

[MiQ]

no a zawór zwrotny zamiast otworu na powrocie ??

[Rebciu]

Nie znam nikogo z takim rozwiązaniem. Ja bym nie ryzykował - mamy do czynienia z solanką, a tam pewnie jakaś sprężyna jest czy coś

[dinks]

dodatkowo - zawór zwrotny bardzo mocno ogranicza przepływ.

[seb]

Się temat rozkręcił

Dodam swoje trzy grosze ze strony praktycznej. Po pierwsze, jeśli chodzi o zawór zwrotny to też nie znam nikogo kto by to stosował bo po pierwsze praktycznie z tego co wiem to takie zawory dzielą się na dwa rodzaje; pierwszy to taki bez wspomagania czyli bez żadnej sprężyny która go domyka a drugi z takową. Pierwszy moim zdaniem w tym układzie się nie nada, a drugi mocno ograniczy przepływ. Teraz apropo wiercenia dziurki w powrocie poniżej poziomu wody to z tego co robiłem u siebie wynika (z racji konstrukcji powrotu) że jest niezbędny, trzeba tylko zwrócić uwagę na kilka rzeczy; kolega który zakłada solniczkę równolegle ze mną z racji kolejności prac (klejenie rur itp.) był zmuszony do wywiercenia tego otworu już w akwarium... Skończyło się na tym że otwór został wywiercony pod kątem do góry i po uruchomieniu pompy kilka ładnych litrów pięknym łukiem wylądowało na podłodze:D żeby ten problem usunąć musiał w otworze umieścić wężyk około 10 cm. i jego wylot skierować w kierunku dna akwarium. Ja nauczony doświadczeniem (jego) ze względu na nieco inną konstrukcję powrotu, rozmmontowałem go i otwór wywierciłem pod kątem w dół mając błogą nadzieję że jestem geniuszem:)życie jednak pokazało że jestem w błędzie bo po zmontowaniu całości i odpaleniu pompy okazało się że przez ten otwór płynie na tyle silny strumień wody że zawirowania które się przy tej okazji tworzą zasysają wodę z powierzchni tworząć tym samym hałas mniej więcej taki jak dziesięć słoni siorbiących wodę z wysychającej kałuży :con udało mi się temu zaradzić poprzez umieszczenie cienkiego skrawka gąbki akwarystycznej pomiędzy rurką powrotu a tylną szybą (otwór był skierowany na tylną szybę) który sięga od powierzchni wody jakieś 3-4 cm pod powierzchnię, spełnia on rolę swego rodzaju tłumika. Następna rzecz jest taka że w sumie nie wiem czemu jako rewizję w razie przelania zrobiłem otwór o mniejszej średnicy niż spływ myśląc że to ok... Myliłem się bo nie wziąłem pod uwagę całkowitego zapchania spływu tylko jego częściowe przytkanie. W takim przypadku oczywiście rewizja nie będzie w stanie odebrać całości wody którą poda pompa i spuścić jej do sumpa. W związku z tym ze względu na dość duży zapas w sumpie a co za tym idzie możliwość regulacji, udało mi się tak wszystko ustawić że w momencie kiedy poziom wody w zbiorniku podnosi mi się do stanu w którym zaczyna sie ona przelewać rewizją, poziom wody w komorze pompy powrotnej w sumpie spada do takiej wysokości że zaczyna ona delikatnie zasysać powietrze z powierzchni w związku z tym jej wydajność spada do wartości przy której nie jest w stanie podać do zbiornika głównego więcej wody niż rewizja odbierze. OOOO dżisys ale się rozwiodłem:) mam nadzieję że ktoś coś zrozumiał

Pozdrawiam

seb

[Rebciu]

Tuż pod powierzchnią wody nie oznacza 2 mm 2-3 cm spokojnie można takie otwory robić bo woda i tak opadnie o spiętrzenie na grzebieniu - no chyba, że ktoś ma długość grzebienia 50 cm i pompę dającą 500l/h

Przy pracach hydrauliczno-konstrukcyjnych często pojawia się konieczność robienia korekt w jakieś tam części systemu i zdarza się to nawet zawodowcom z prawdziwego zdarzenia

[seb]

Rebciu u mnie ten otwór jest 3 cm pod powierzcznią i siorbie powietrze jak smok (siorbał) podejrzewam że tu dochodzi również kwestia zawirowań na które nie mamy wpływu przy normalnej wiertarce i bez wiedzy z zakresu hydrodynamiki na poziomie akademickim , ale cieszę się że ktokolwiek zrozumiał mój wywód

Pozdrawiam

seb

[Rebciu]

Chmmm... dziwne trochę. Ja mam dwie pompy obiegowe, dwie rury, dwa otwory 3 cm poniżej lustra wody i "ciiiszaaaaa..." ale jak napisałeś wcześniej - trzeba sobię radzić "tuningiem" :D:D bo co się sprawdza u jednego niekoniecznie będzie dobre u drugiego :D:D

[seb]

Tiaaa... są rzeczy na niebie i ziemi o których nam maluczkim się nie śniło nie wiem dlaczego tak to u mnie wyszło, może dlatego że chciałem być za cwany i ten otwór wywierciłem nie pod kątem prostym tylko "w dół"? Nie wiem ale ważne że udało mi się temu zaradzić przyznam Ci racje że nie ma gotowej recepty na hydraulikę, to można tylko metodą prób i błędów ogarnąć no ale jest przy tym okazja żeby sie wspomagać:drink bo żaden wynalazek na tym świecie bez bólu się nie urodził!

Pozdrawiam

seb

[dinks]

Wydaję mi się, że problemem nie jest kąt tego otworu tylko jego FI Nie przesadziliście z kolegą z grubością wiertełka ? Warto by było napisać jaką średnice ma @seb (efekt: bulgoczące akwarium) i @rebciu (brak bulgotania).

pozdrawiam

[seb]

Już wykumałem o co lotto:) Nie chodzi ani o średnicę ani o kąt tylko o to że u mnie ten otworek wychodzi prosto na tylną szybę, duże ciśnienie cienkiego strumienia wody padające na szybę 3 cm pod powierzchnią, wylot jakiś centymetr od szyby i mamy siorbanie powietrza z powierzchni. Jakimś cudem ta wąska przestrzeń między rurką a szybą zadziałała jak zwężka venturiego. Ważne że wystarczył mały kawałek gąbki żeby problem usunąć.

Pozdrawiam

seb

[juwewaldi]

uczymy sie ciagle tyle lat

[Tomasz Kurek]

A może możnaby wywiercić otworek na rurce w kominie ? Rozumiem, że komuś nie spodoba się ten pomysł bo cześć wody wróci do sumpa ale efekt jest gwarantowany. Z komina woda szybko znajdzie sie w sumpie, zasiorbie i nic wiecej nie spadnie

Pozdrawiam

[kiwalski]

nigdy nic wiecej nie spada tylko do poziomu rury a jak wywiercisz otwor w rurze to i tak do jego poziomu zleci woda

[daimen]

Nie chodza nastepujące strony

W akwarystyce morskiej w zdecydowanej większości mają zastosowanie świetlówki typu T5

http://www.haraniec.neostrada.pl/prezentacja/img35.html

zastosowane samodzielnie lub w połączeniu z żarnikiem HQI.

...........

Gdy chcemy zrobić akwarium mniejsze niż pozwala nam długość najkrótszej rury T5 a nie chcemy stosować (wyłącznie) HQI, do dyspozycji pozostają nam świetlówki typu Power Compact &

[Ewa]

Ano nie działa bo zmieniła się lokalizacja prezentacji, pozostaje poszukać odpowiednich odnośników na nowej stronie. http://magicthechemist.com/4nanoreef/zakladanie_akwarium.pdf