Wyłączenie odpieniacza, a skok kH...

[Gość]

Witam. Ma to jakiś związek? Podniosłem sobie fosforany do wartości wykrywalnych celem zbicia NO3. Wyjąłem odpieniacz do czyszczenia i 2 doby go nie montowałem. Patrzę dziś- wysokie kH. Za wysokie. Czy może mieć to związek z odpieniaczem, a raczej brakiem intensywnego napowietrzania wody przez w/w odpieniacz, bo przecież nie tylko odpienia... ?

[Arduan]

Oj, ma, ma i to duży....

[Gość]

Dzięki. Już mam jasność. Zawsze było 8-9. Dziś się przeraziłem- 14.5

Odpieniacz już zamontowałem i już działa. Wężyk zdjąłem z kubka- niech zasysa zza okna

[Arduan]

;-) Myślałem, że będziesz bardziej dociekliwy, ale niech będzie, trochę wyjaśnię, może innym się przyda.

Niektórzy akwaryści twierdzą, że całe akwarium to jeden wielki organizm, wliczając w to pompy i odpieniacz i, he, he, akwarystę. Wiele osób sie z tym nie zgadza, ja jednak podzielam to zdanie. Wystarczy tylko zagłębić się w związki i wpływ obecności, bądź braku jednego z tych czynników, czego sam doświadczyłeś. Ale do rzeczy.

W akwarium funkcjonuje bufor wodorowęglanowy, bezpośrednio powiązany z kH, który non stop musimy uzupełniać (Balling, reaktor). Uzupełniamy go głównie z powodu konsupcji, ale nie tylko. Główną jego rolą, poza dostarczeniem materiału budulcowego dla koralowców jest utrzymanie w miarę stałego pH w akwarium. Dzieje się to dzięki temu, że kH, a właściwie HCO3- może być protonodawcą i protonobiorcą, czyli może przekształcać się w CO32- albo w H2CO3. H+ to właśnie ten proton, który może być "oddawany, lub chowany" w miarę potrzeby. W przyrodzie takich buforów jest dużo, a ich rolą jest tak jak wspomniałem utrzymanie stałego pH, przez buforowanie, zobojętnianie czynników, które nagle się pojawiły. Np. woda RO powinna mieć teoretycznie pH=7, no i pewnie tak ma, ale jak postoi na powietrzu, to ma pH=4, dlaczego? CO2 zawarty w powietrzu rozpuszcza się w tej wodzie i powstaje H2CO3, czyli kwas węglowy, który jest protonodawcą. Im więcej protonów, tym bardziej kwaśny roztwór, czyli pH spada. Gdyby w wodzie RO był bufor, to po przyjęciu CO2 pH zmieniłoby się nieznacznie, np. z 7 na 6. Czego więc tam brakuje, skoro CO32- jest i są dwa H+? Tego co jest w definicji buforu - "mieszanina słabego kwasu i mocnej zasady", wystarczyłoby więc dodać NaOH i po sprawie, albo NaHCO3, ale dość o chemii.

Żartowałem, jeszcze jedno, baaaaardzo ważne. Roztwory buforowe działają według wzoru Hendersona-Hasselbalcha, który wygląda tak:

pH=pKa + log(A/HA)

przy A powinien być minus (A-) jako oznaczenie anionu, czyli jonu ujemnego, ale nie pisałem, aby ktoś nie pomyślał, że tu coś się odejmuje. Wzór fajny, ale jaki ma wpływ na akwarium i co do tego ma odpieniacz?

Otóż, pH wiemy co to jest, pKa to stała dysocjacji kwasu, a dokładniej jej logarytm, a prościej to coś jak pH konkretnego kwasu w stanie równowagi, czyli co mogło to zdysocjowało. Skoro jest to stała, to się nie zmienia i nie będziemy się nad nią głowić. Istotoą problemu jest tutaj ułamek A/HA, który dla akwarium możemy zapisać CO32-/HCO3-. Zaczyna świtać??? No to idziemy do odpieniacza.

Odpieniacz to płuca systemu, kwestia natleniania jest dyskusyjna, bo dużo więcej tlenu się w wodzie nie rozpuści niż jest, no może w bardzo zarybionych zbiornikach. Istotą działania odpieniacza jest "odtwutlenkowęglowywanie" ;-) systemu, ponieważ woda może być magazynem CO2, a każde żywe stworzenie CO2 produkuje. Dzięki dużej różnicy zawartości CO2 w wodzie i powietrzu, oraz dużej powierzchni kontaktu powietrza z wodą, odpieniacz niejako "odgazowywuje" wodę. Wracając do analogii z RO, nie ma CO2 nie ma kwasu, pH rośnie.

No dobra, jak rośnie, skoro jest bufor, dzięki któremu pH miało się nie zmieniać? Właśnie, podczas działania odpieniacza ustaliła się pewna równowaga pomiędzy "chuchaniem CO2" przez ryby, podażą HCO3 przez pompy i usuwaniem CO2 przez odpieniacz. Czyli we wzorze H-H, ułamek CO32-/HCO3- (zasada/kwas) się ustabilizował, co przełożyło się na stałe pH. W chwili, kiedy wyłączyłeś odpieniacz, w systemie zaczęło rosnąć stężenie CO2, czyli H2CO3, krótko mówiąc - kwasu, czyli pH zaczęło spadać, ale bufor zadziałał i zaczął "chować" nadmiarowe protony, aby utrzymać pH. Z CO32- zrobił HCO3-, ułamek się zmiejszył, więc pH nieznacznie spadło, ale nadmiarowe H+ zostały zbuforowane, a w roztworze z "nadmuchanego przez ryby H2CO3 (CO2)" zostało CO32- albo HCO3-, ale już nie wolne H+, kwas został "zneutralizowany" przez zasadę CO32- tak w roztworze jak i w równaniu ;-)

A w sumie mogłem napisać: aby utrzymać pH na w miarę stałym poziomie przy wzrastającym stężeniu CO2 (kwasu), nalezy zwiększyć stężenie HCO3 (kH - czyli zasady). Bufor robi to automatycznie jeśli coś się wahnie, i dlatego tak jest, jak jest.

Edytowane 28 Maja 2016 przez Arduan (wyświetl historię edycji)

[Gość]

Super lektura. Dzięki raz jeszcze. Pozdr.

Po 12 godzinach działania odpieniacza mam 12.5.

Edytowane 29 Maja 2016 przez Gość (wyświetl historię edycji)