Oodinium by reefkepping

[bazyl]

Oodinium

Amyloodinium ocellatum, w języku angielskim zwane Marine Velvet (morski jedwab) jest jednym z najczęściej występujących patogenów dotykających ryby mórz tropikalnych mieszkających w naszych akwariach, a ponadto stanowi duży problem dla przemysłu produkującego karmy dla ryb. W konsekwencji tego duża liczba badań naukowych skierowana była ku lepszej kontroli rozwoju lub niszczenia pasożyta. Dzięki badaniom ,które poświęcone były sposobom leczenia Oodinium informacji o tym pasożycie i sposobie jego niszczenia jest całkiem sporo.

Oodinium należy go grupy wiciowców. Można go opisać jako pojedynczą komórkę pasożytniczą wyposażoną w dwa odnóża w kształcie wici, którymi próbuje przyczepić się zarówno do roślin jak i zwierząt. Amyloodinium ocellatum ma dosyć złożony cykl życia podobny to cyklu zycia Cryptocaryon irritans (Saltwater Ich) znaczy ospy morskiej, Icthyopthirius multifilis (Freshwater Ich) ospy słodkowodnej, oraz pasożyta z gatunku Piscinoodinium (Freshwater Velvet).

Forma w której pasożyt jest przyczepiony do żywiciela nazywana jest TROPHONT. W tym stadium pasożyt przyczepiony jest do ryby za pomocą krótkich cienkich włókien – wici, wyglądających podobnie jak korzeń drzewa. Przy pomocy tych wici pasożyt przymocowuje się do żywiciela, penetruje jego tkanki oraz pobiera z nich pokarm. Kiedy Oodinium w formie TROPHONT dojrzeje i urośnie do rozmiaru ok. 80 do 100 mikronów, a znane są przypadki że aż do 350 mikronów, odrywa się od ryby , przekształca w cystę i rozpoczyna część swojego cyklu życiowego zwanego TOMONT .

To jest początek nowego cyklu życiowego Oodinium zakończonego reprodukcją przez podział. Podział Oodinium jest bardzo gwałtowny ,a w jego wyniku zanotowano narodziny nawet 256 nowych pasożytów. Cały proces podziału trwa od trzech do pięciu dni w zależności od temperatury wody w zbiorniku , optymalna temperatura dla rozwoju pasożyta to 23 – 25 stopni Celsjusza ( w temperaturze niższej czy też wyższej cykl życiowy ulega wydłużeniu. Po tym okresie cysta uwalnia bardzo małych rozmiarów pływki, stanowiących formę inwazyjną pasożyta, zdolną do infekcji przez okres od sześciu do nawet piętnastu dni. W literaturze opisane są przypadki znalezienia Oodinium w żołądkach , jelitach czy też przełyku ryb. Jednak dla jasności należy podnieść ,że nie było to wynikiem infekcji pasożytem ,a raczej skutkiem jego przypadkowego połknięcia.

Podobnie jak w przypadku ospy, ze względu na cykl rozwojowy pasożyta , najlepszym sposobem na uniknięcie infekcji jest stosowanie kwarantanny przez 20 dni, jednakże autor artykułu sugeruje kwarantannę trwającą kolo miesiąca do sześciu tygodni. Stosowanie tak długiego okresu kwarantanny wynika z tego by mieć całkowitą pewność, że nasza nowa ryba jest wolna od tego pasożyta, zwłaszcza że objawy jego występowania są tak mało widoczne, że wielu akwarystów ich nie dostrzega.

Objawy ospy są bardzo delikatnie widoczne, najczęściej nalezą do nich problemy z oddychaniem (najczęstsze) spadek lub całkowity brak apetytu, ocieranie się o różne przedmioty w akwarium, nieregularny (dziwny) sposób pływania ryby oraz skóra pokryta jakby pokryta kurzem lub mąką.

Oodinium w pierwszej kolejności atakują tkankę skrzeli (stąd kłopoty w oddychaniu), a następnie może dochodzić do infekcji całego ciała ryby. Można stwierdzić ,że im większa powierzchnia ciała ryby jest zainfekowana tym mniejsze szanse na wyleczenie ryby.

Opcja leczenia – naturalna odporność ryb

Tak jak w przypadku ospy, w przypadku Oodinium zauważono, że ryby potrafią wytworzyć naturalną odporność przeciw temu pasożytowi, zwłaszcza gdy były kilkukrotnie wystawione na oddziaływanie pasożyta. (i oczywiście gdy nie zakończyło to się śmiercią ryby). Ta naturalna odporność ryb może trwać i do sześciu miesięcy.

Przeprowadzono następujący test:

Amphiriony frenatusy umieszczono w pojemnikach , w których narażone były na kontakt z 40 000 sztukami pływek Oodinum przypadającymi na jedną rybę. Kąpiel ta trwała 30 minut, po czym każda z ryb poddanych eksperymentowi została umieszczona w osobnym zbiorniku na trzy dni. Następnie każda z ryb poddana został kąpieli w wodzie RO przez trz minuty po czym umieszczono je w zbiornikach z rozpuszczoną miedzią w stężeniu 0.15-0.20 mg/l w celu zwalczenia pasożyta. W tej kąpieli ryby przebywały przez tydzień by dojść do siebie. Cały proces powtórzono. Po czternastu dniach eksperymentu znakomita większość ryb zaczęła wykazywać naturalną odporność na pasożyta, a po dwudziestu ośmiu dniach wszystkie z wyjątkiem jednej ryby były zupełnie czyste , pozbawione pasożyta. To co najbardziej zafrapowała autora podczas tego eksperymentu to sposób naturalnej obrony ryb. Wytworzyły one odporność na przyczepianie się pływek Oodinum do ich tkanek. Co więcej pasożyt już żerujący na rybie nigdy nie osiągał formy dojrzałej do podziału i przedwcześnie odpadał od żywiciela.

Zjawisko to można opisać jako naturalną odpowiedź systemu immunologicznego ryb polegającą na blokowaniu zdolności pływek do przyczepiania się do żywiciela (anty pływkowy mechanizm obronny) oraz mechanizm polegający na odrzuceniu pasożyta (usunięciu z tkanek ) albo przynajmniej polegający na zahamowaniu jego wzrostu. Wówczas to u naukowców zrodził się pomysł na nowy sposób zwalczania Oodinum w dużych przemysłowych hodowlach ryb. Do stada ryb nie odpornych na Oodinum dodawano ryby posiadające naturalną odporność na pasożyta w celu opóźnienia rozwoju infekcji ryb nie posiadających jeszcze tej odporności. Ryby wyposażone w odporność przeciw Oodinum były traktowane jako środek zwalczający całkowitą ilość pasożytów pływek występujących w środowisku. Dawało to nieodpornym rybom czas na wytworzenie odporności przeciwko pasożytowi.

Zupełnie przypadkowo podczas powyższych eksperymentów dotyczących nabywania odporności przeciwko pasożytowi Oodinum, doszło do nieoczekiwanego wybuchu epidemi ospy, bardzo śmiertelnego w efekcie. W oparciu o to wydarzenie wysnuto teorię o tym, że naturalna odporność ryb przeciw pasożytom wykazuje się silnym ukierunkowaniem w stosunku do konkretnego rodzaju pasożyta i nie wykazuje działania w stosunku do infekcji innymi gatunkami pasożytów.

Mając powyższe na względzie wydawałoby się, że wiara w naturalną odporność ryb przecie Oodinum może stanowić swoisty ,, lek na całe zło”. Nic błędniejszego . Wielu akwarystów żyje w przekonaniu, że wystarczyć unikać stresu u ryb plus doskonała jakość wody i dobre żywienie ryb, a naturalna odporność ryb sama zwalczy infekcję. Z doświadczeń autora artykułu wynika jednoznacznie, że brak szybkiej leczniczej reakcji w przypadku wystąpienia infekcji pasożyta stanowi śmiertelne zagrożenia dla ryb. Jest to zagrożenie krótkotrwałe ale przynoszące śmiertelne żniwo. Należy pamiętać, że w opisanych powyżej eksperymentach ryby po każdym wystawieniu na atak pasożyta poddawane były kąpielom w RO oraz leczeniu miedzią , a właściwa naturalna odporność wytworzona została po wielokrotnym powtórzeniu tego zabiegu , bez negatywnego wpływu na zdrowie ryb. W rzeczywistości wytworzenie u ryb naturalnej odporności na pasożyta Oodinum w powyższy sposób jest bardzo trudne bez dużych strat w rybach.

Opcja leczenia – miedź

Miedź jako lek jest szeroko dostępny, niezbyt drogi, a w dodatku o udowodnionym działaniu .Te atrybuty spowodowały, że jst obecnie najbardziej popularnym chemicznym lekiem w US przeciw pasożytowi Oodinium. Mimo wszelkich plusów miedź ma również minusy , a jednym z głównych jest wąski zakres efektywności. Zbyt wysoka dawka zabija ryby, zbyt mała nie zwalcza pasożyta. Dlatego też w trakcie leczenia miedzią konieczne jest codzienne sprawdzanie poziomu miedzi w wodzie (nawet dwa razy dziennie).

CDN