Pozwolę sobie wkleić cytat ...
Istnieją trzy podstawowe metody zapewnienia oświetlenia ogólnego:
a) oświetlenie bezpośrednie - gdy promieniowanie widzialne emitowane przez źródło światła pada na oświetlane obiekty prawie wyłącznie:
bezpośrednio tzn. nie jest odbijane przez odbłyśnik oprawy oświetleniowej ani żaden inny obiekt,
po odbiciu od powierzchni odbijającej w sposób kierunkowy np. od odbłyśnika oprawy oświetleniowej wykonanego z materiału odbijającego w sposób kierunkowy,
oświetlenie pośrednie – gdy promieniowanie widzialne emitowane przez źródło światła pada na oświetlane obiekty prawie wyłącznie:
po odbiciu od powierzchni odbijającej w sposób rozproszony, np. od sufitu lub wnęki,
po odbiciu od odbłyśnika oprawy oświetleniowej wykonanego z materiału odbijającego w sposób rozproszony,
c) oświetlenie bezpośrednio-pośrednie, czyli kombinacja oświetlenia bezpośredniego i pośredniego.
Wśród wielkiej różnorodności typów i konstrukcji opraw oświetleniowych przeznaczonych do bardzo wielu zadań, zwłaszcza w zakresie oświetlenia technicznego, praktycznie wszystkie są wyposażone w odbłyśnik, natomiast tylko niektóre posiadają rastry.
Kierunkowe właściwości odbicia niektórych materiałów pozwalają konstruować odbłyśniki opraw oświetleniowych w taki sposób, aby skupiały one światło w pożądanym kierunku.
Jeśli jednak powierzchnia tych materiałów odbija światło w sposób rozproszony, część promieniowania emitowanego przez lampę będzie podlegać wielokrotnym odbiciom wewnątrz odbłyśnika przed opuszczeniem oprawy. Każde odbicie oznacza stratę światła w wyniku pochłaniania lub interferencji (nakładania się fal). Pochłanianie fal przez materiał spowoduje dodatkowo niekorzystne nagrzewanie.
Reasumując, wykończenia powierzchni materiałów używanych na odbłyśniki jest jednym z ważnych czynników kształtujących charakterystyki rozsyłu światłości opraw oświetleniowych.
Parabola. Przy profilu parabolicznym wykorzystuje się znane właściwości odbijania promieni świetlnych wychodzących z ogniska paraboli. Wszystkie promienie odbite od powierzchni odbłyśnika będą biegły równolegle do osi symetrii paraboli. Raster paraboliczny do świetlówki liniowej przedstawia rysunek a. Uzyskujemy w ten sposób tzw. wiązkę równoległą. Taki układ optyczny jest najczęściej stosowany w oprawach rastrowych klasy I i w naświetlaczach przeznaczonych do oświetlenia zewnętrznego. W praktyce uzyskanie idealnie równoległej wiązki promieniowania jest niemożliwe z tego względu, że świetlówka nie jest w rzeczywistości punktowym źródłem światła.
Aby uzyskać odpowiedni rozsył światłości z rastra parabolicznego konstruktorzy opraw stosują różne techniki np. odchylanie wiązki przez obrót odbłyśnika parabolicznego wokół ogniskowej czy kształtowanie odbłyśnika w formie dwóch powierzchni parabolicznych.
Okrąg. Zbliżone właściwości fotometryczne wykazują odbłyśniki z krzywą profilową wykonana w postaci fragmentu okręgu lub kombinacji fragmentu okręgu i prostej. Pokazano to na rysunku b. Odbłyśniki takie są łatwiejsze pod względem technologii wykonania.
Elipsa. Odmienne właściwości niż parabola czy okrąg wykazują rastry o krzywy profilowych odbłyśników w kształcie elipsy. Wszystkie promienie wychodzące z jednego ogniska elipsy skupione są w drugim ognisku tworząc jednocześnie rozbieżną wiązkę świetlną. W przypadku źródła światła o określonych wymiarach obszaru świecącego, wiązka świetlna jest jeszcze bardziej rozwarta.
Hiperbola. Układ odbłyśnika hiperbolicznego charakteryzuje się podobną rozbieżnością wiązki świetlnej, co eliptyczny. Mniejszy jest natomiast wpływ niedokładności ustawienia źródła światła względem ogniska hiperboli w porównaniu z innymi krzywymi profilowymi.
Inne kształty. Niekiedy elementy optyczne rastrów wykonuje się też z elementów płaskich tak ułożonych, aby ich obwiednia stanowiła kreśloną krzywą profilową. Pokazuje to rysunek c. Tego typu rozwiązania częściej spotyka się jednak w naświetlaczach.
