Pomiar NO3 przy użyciu Hanna ULR Fosfor

[amebcia]

Mała Hanka staje się coraz bardziej popularna. Też zakupiłem i postanowiłem wycisnąć z niej troszkę więcej – pomiar NO3.

Hanna ULR test na Fosfor używa światła o fali długości 525nm. Czyli zielonego. Może zatem być użyta do pomiaru innych parametrów, pod warunkiem że próbka barwi się na czerwono lub niebiesko (absorbuje zielone światło). Brakująca część to kalibracja.

Poniżej zamieszczam instrukcje do pomiaru NO3 używając odczynników API. Metoda może być łatwo zaadoptowana do innych odczynników np. Salifert, Nutrafin, JBL. Powinna także działać z odczynnikami Hanna HI3874 oraz Hanna HI93728-01. Dokładność oceniam na 10% +/- 1ppm.

1. Napełnij oryginalną fiolkę Hanki (10ml) używając 1ml wody akwariowej i 9ml wody RO-DI, lub destylowanej. Ważna jest dokładność. Strzykawka 1ml jest wskazana.

2. Dodaj 20 kropli odczynnika 1

3. Mieszaj 2min trzymając fiolkę w zamkniętej dłoni aby ją podgrzać.

4. Włóż fiolkę do fotometru i wykonaj pierwszy etap (zerowanie).

5. Wyjmij wiolkę, dodaj 20 kropli odczynnika 2 i mieszaj przez 1min w zamkniętej dłoni aby ją podgrzać. Podgrzewanie jest potrzebne aby skrócić czas reakcji.

6. Naciśnij i przytrzymaj przycisk na fotometrze. Powinno to rozpocząć 2min odliczanie.

7. Nie wkładaj próbki do fotometru. Mieszaj w zamkniętej dłoni.

8. Gdy zegar na fotometrze wskazuje 30s, włóż fiolkę.

9. Poczekaj a zegar dojdzie do zera i nastąpi pomiar.

10. Podziej otrzymany wynik przez 10. Np. 10-1ppm NO3, 100-10ppm NO3, 199-19.9ppm NO3, 200 – 20+ ppm NO3

Jak widać test API w połączeniu z fotometrem daje liniową odpowiedz więc aby otrzymać stężenie NO3 w ppm wystarczy wynik podzielić przez 10. Czysty zbieg okoliczności, jednak ułatwia odczyt NO3 gdyż nie są potrzebne tabele konwersji.

Inne odczynniki mogą dać nieliniową odpowiedz. Stosunek akwa:destylowana też może być inny, jednak ogólna zasada pozostaje taka sama.

W załączniku oryginalne punkty kalibracyjne i linia trendu.

[Tester]

Bardzo ciekawa sprawa. To Twój własny eksperyment?

Mam parę pytań:

1 - Czy podgrzewanie ma wpłynąć na prędkość reakcji czy na rozpuszczalność odczynników?

2 - Jak podgrzewanie próbki wpływa na dokładność pomiaru? - widzę w tym dość duży brak powtarzalności.

3 - Jeśli wyznacznikiem działania jest emisja światła 525nm przez fotometr to inne popularne kieszonkowe mierniki powinny też dać radę np Milwaukee czy Hanna Phosphates

Pozdrawiam

[amebcia]

Bardzo ciekawa sprawa. To Twój własny eksperyment?

Tak, choć sprawa nie nowa. Na początku dynamicznego rozwoju roślinniaków każdy mierzył i starał się utrzymać stałe, niskie NPK Fe. Wtedy używałem fotometru DIY. Potem nadszedł czas na EI. Stało się też bardziej oczywiste że balans jest ważny a nie absolutne wartości, wiec testy wody poszły w odstawke. Po czytaniu forów morskich widze ze ludzie tez zaczynaja sie przestawiac - np VSV + PO4 aby zbic NO3.

Jednak pomiar NO3 nadal pozostaje kluczowy. Fotometry Hanki sa teraz 10x tansze niz kiedys wiec po prostu zaadoptowalem stara metode do nowego urządzenia.

Mam parę pytań:

1 - Czy podgrzewanie ma wpłynąć na prędkość reakcji czy na rozpuszczalność odczynników?

Predkosc reakcji. Hanka wylaczy sie sama po 3 minutach po zerowaniu jesli nie przejdzie sie do etapu pomiaru. Testy API wg producent potrzebuja 5min aby sie wybarwic, jednak w praktyce jest to 7-8min.

Przy podgrzewaniu 4-5min jest wystarczajace.

2 - Jak podgrzewanie próbki wpływa na dokładność pomiaru? - widzę w tym dość duży brak powtarzalności.

Jesli masz typowo bardzo zimne rece to tak Mozna uzyc kubek z ciepla woda.

Jesli nie jestes pewien czy pomiar jest dobry (reakcja sie skonczyla) to po pierwszym zrob natychmiast drugi. Nie mieszaj odczynnikow. Po prostu przepusc fiolke przez nastepne zerowanie i test z 3min timerem. Test powinien pokazac 0,co znaczy ze reakcja podczas pierwszej rundy zakonczyla sie calkowicie i probka przestala zmieniac kolor podczas rundy drugiej.

3 - Jeśli wyznacznikiem działania jest emisja światła 525nm przez fotometr to inne popularne kieszonkowe mierniki powinny też dać radę np Milwaukee czy Hanna Phosphates

Musialbym sprawdzic specyfikacje. Ogolna zasada to uzywanie fotometru ktory mierzy swiatlo ktore probka pochlania, czyli:

- testy barwiace na czerwono - fotometr ze swiatlem zielonym lub niebieskim

- testy barwiace na zielono - fotometr ze swiatlem czerownym lub niebieskim

- testy barwiace na niebiesko - fotometr ze swiatlem zielonym lub czerwonym

[akvarius]

ciekawe czy z testem saliferta na no3 da radę

[ikris]

Jakich testów API użyłeś?

Ciekawe, dlaczego hanna nie może wyprodukować modelu na no3?

[amebcia]

ciekawe czy z testem saliferta na no3 da radę

Mysle ze tak.Barwi na rozowo.

Jakich testów API użyłeś?

Ciekawe, dlaczego hanna nie może wyprodukować modelu na no3?

Zwykły API NO3 w kropelkach. Jest tylko jeden.

Hanna ma model do NO3 ale wersję laboratoryjna. 4x cena modelów "kieszonkowych".

Kilka lat temu była dyskusja o modelu kieszonkowym do NO3, ale nie wypuścili na rynek. Pewnie szacowana sprzedaż byla za mala.

[ikris]

Mysle ze tak.Barwi na rozowo.

Chyba udało mi się Oto przepis i jak ktoś ma no3 saliferta i Hanke HI713, prośba o sprawdzenie:

1. Wlewamy do fiolki 1 ml wody z akwa

2. Dodajemy 8 kropli no3-1

3. Dolewamy ro di do kreski fiolki i mieszamy

4. Wkładamy fiolke do Hanki i robimy zerowanie

5. Wsypujemy 2 łyżeczki no3-2 do fiolki

6. Włączamy Hanke na długie odliczanie

7. Mieszamy fiolkę, a pod koniec odliczania wkładamy do Hanki

Mi wyszedł wynik 0.36 i razy 10 to 3,6.

Zaraz po tym zrobiłem normalny test saliferta no3 i wyszło między 2, a 5 myślę, że 3,6 jest prawdopodobne:)

Zwykły API NO3 w kropelkach. Jest tylko jeden.

W Polsce niestety niedostępny :/ Przez ebay trzeba kupić - chyba przetestuję.

Edytowane 14 Grudnia 2014 przez ikris (wyświetl historię edycji)

[mslawek]

Bardzo ciekawy sposób, który mógłby mi zaoszczędzić sporo nerwów przy pomiarach salifertem (czasami podejrzewam u siebie daltonizm ). Mam Hannę h713 i test saliferta i tak jak kolega zastanawiam się jak zrobić prawidłowy pomiar przy pomocy tego co mam bo faktycznie API nie jest dostępne w Polsce. Jak dobrać proporcje kropli i proszku,( bo nawet z API zastanawia mnie skąd się wzięło 20 kropli) wiadomo, że należy zrobić próbkę 10ml dla Hanki czyli 1ml wody z akwarium i 9ml ro ale co dalej?

Edit: heh Ikris odpowiedziałeś edytując swojego posta na moje pytanie podczas gdy je pisałem - super zaraz próbuję dzięki.

Edytowane 14 Grudnia 2014 przez mslawek (wyświetl historię edycji)

[ikris]

Zrób testy wg receptury i zobaczymy czy wyjdą

[Sygen]

no nie wiem czy to wiarygodny test na no3 zrobiłem przed chwilą hanką wynik 000 a testem saliferta wynik 2

Edytowane 14 Grudnia 2014 przez Sygen (wyświetl historię edycji)

[ikris]

Może hanka dokładniejsza

Chętnie bym przetestował metodę testami API. Chyba złożę zamówienie.

Edytowane 14 Grudnia 2014 przez ikris (wyświetl historię edycji)

[mslawek]

Mi po wielu różnych próbach też różnie wychodzą wyniki i każdy ma się nijak do wyników "manualnych". Zainteresowałem się tematem jak po paru miesiącach niskiego no3 nagle salifert zaczął wskazywać w okolicach 50 (walczę ze zbijaniem). Po wykonaniu pomiarów hanką wynik wskazywał 0.20 do 0.60 (w zależności od długości oczekiwania na zabarwienie - od 3min do 10min) co po przemnożeniu daje 2 do 6 ppm a manualnie zabarwienie jest znacznie ciemniejsze niż skala dla tego wyniku. Może wynik trzeba pomnożyć razy 100? Swoją drogą to dziwnie się też mierzy manualnie bo w instrukcji saliferta jest napisane, że odczyt wykonać po 3 min a mi jeszcze się potrafi mocniej zabarwić po 5 min.

Już niewiele mi zostało testu saliferta a chętnie bym spróbował przeprowadzić test z 10ml wody z akwa, 40 kropel odczynnika 1 i 10 miarek proszku oraz odczytać wynik bez mnożenia.

Fajnie jakby ktoś przeprowadził testy z porównaniem wyników z urządzenia typowego dla no3.

[ikris]

Za tydzień pojadę do sklepu, gdzie mają dużą Hanke na no3 i zobaczymy co wyjdzie. Jestem ciekawy, jak mniej więcej w tym samym czasie wyjdą testy 1. Dużej Hanki no3 2. Testów saliferta no3 3. Metody saliferta no3 na Hance

[amebcia]

Cieszę sie ze temat nabiera rozpędu i są pierwsze wyniki eksperymentów:) Sprawdziłem HI713 i myślę że też świetnie się nada. Podobnie do Hanaki na ULR Fosfor używa LED 525nm.

Następnym krokiem jest kalibracja z użyciem roztworu 20ppm NO3. Tylko w ten sposób będziemy mogli uzyskać wiarygodne i dokładne wyniki. Postaram się napisać instrukcje w tym tygodniu.

Będą potrzebne następujące rzeczy:

- Dokładna waga (0.01g +/- 1%)

- Waga kuchenna (1g +/- 1%)

- Strzykawki 1ml i 10ml

- KNO3 o czystości 96% lub lepszej

- Woda destylowana (może być RO po warunkiem że macie pewność o jej czystości - <0.1ppm NO3)

Jeśli macie zaprzyjaźnionego akwarystę który miesza własne nawozy do roślinniaka to powinien mieć wszystko w szufladzie

Oczywiście śietną alternatywą jest gotowy roztwór NO3 (np. 20 lub 100ppm). Może mają w sklepach POCHu.

[ikris]

Kurcze, ja ostatnio miałem mnóstwo rożnych soli po mojej słodkiej przygodzie akwarystycznej i niestety wyrzuciłem :/ W razie jakby nikt nie miał to mogę kupić. Woreczek kosztuje 1,99 zł Wagę kuchenną i jubilerską mam.

A nie zadziałałyby te od dużej Hanki?

http://www.hanna-shop.com/Fotometria-Odczynniki-Odczynniki-do-kolorymetrow-azotany-100-testow-p-1178.html

Edytowane 14 Grudnia 2014 przez ikris (wyświetl historię edycji)

[amebcia]

Kurcze, ja ostatnio miałem mnóstwo rożnych soli po mojej słodkiej przygodzie akwarystycznej i niestety wyrzuciłem :/ W razie jakby nikt nie miał to mogę kupić. Woreczek kosztuje 1,99 zł Wagę kuchenną i jubilerską mam.

Ja swoje nadal mam:) Trzymam tez LT roślinniaka 30L.

A nie zadziałałyby te od dużej Hanki?

http://www.hanna-sho...tow-p-1178.html

Myślę że będą ok. Wspomniałem on nich w pierwszym poście. Otworzyłem ten sam temat na reefcentral i jeden forumowicz będzie testował HI3874. Też od Hanki w saszetkach, ale tańsze bo od zwykłego testu ze skalą porównawczą. Podam wyniki jak będą. Dla zainteresowanych: http://www.reefcentral.com/forums/showthread.php?t=2460022

I jeszcze małe sprostowanie na temat kalibracji. Nie powinno być potrzeby aby każda osoba kalibrowała własna hanke+test. Dla każdej pary wystarczy jedna kalibracja. Najlepiej potwierdzona przez kilka osób.

Jak dobrać proporcje kropli i proszku,( bo nawet z API zastanawia mnie skąd się wzięło 20 kropli) wiadomo, że należy zrobić próbkę 10ml dla Hanki czyli 1ml wody z akwarium i 9ml ro ale co dalej?

Test API używa fiolek 5ml i 10 kropli odczynników 1 i 2. Hanka używa fiolki 10ml, czyli podwajamy ilość odczynników.

Napełnianie fiolki od hanki do połowy będzie przekłamywało wyniki. Czujnik jest w połowie wysokości fiolki czyli cześć śiatła przeszłaby przez wodę, część przez powietrze a jeszcze część uległa odbiciu od powierzchni.

Jeśli Salifert, tak jak API, używa próbek 5ml to należałoby podwoić ilość podawanych odczynników.

Napiszę więcej o kalibracji i doborze ilości odczynników oraz mieszaniu RO:akwa.

[ikris]

Ja swoje nadal mam:) Trzymam tez LT roślinniaka 30L.

Myślę że będą ok. Wspomniałem on nich w pierwszym poście. Otworzyłem ten sam temat na reefcentral i jeden forumowicz będzie testował HI3874. Też od Hanki w saszetkach, ale tańsze bo od zwykłego testu ze skalą porównawczą. Podam wyniki jak będą. Dla zainteresowanych: http://www.reefcentr...d.php?t=2460022

I jeszcze małe sprostowanie na temat kalibracji. Nie powinno być potrzeby aby każda osoba kalibrowała własna hanke+test. Dla każdej pary wystarczy jedna kalibracja. Najlepiej potwierdzona przez kilka osób.

Test API używa fiolek 5ml i 10 kropli odczynników 1 i 2. Hanka używa fiolki 10ml, czyli podwajamy ilość odczynników.

Napełnianie fiolki od hanki do połowy będzie przekłamywało wyniki. Czujnik jest w połowie wysokości fiolki czyli cześć śiatła przeszłaby przez wodę, część przez powietrze a jeszcze część uległa odbiciu od powierzchni.

Jeśli Salifert, tak jak API, używa próbek 5ml to należałoby podwoić ilość podawanych odczynników.

Napiszę więcej o kalibracji i doborze ilości odczynników oraz mieszaniu RO:akwa.

test saliferta robi się w oparciu o próbkę wody 1ml, 4 krople płynu i łyżkę proszku.

[amebcia]

Czyli podobnie jak Seachem. W takim razie testowanie z Hanka i Salifertem może być niepraktyczne. Jeśli zastosowalibyśmy metodę analogiczną jak z API to ilość odczynników trzeba by podać x10. Czyli wyszłoby <10 testów z jednego opakowania Saliferta.

Można sprawdzić czy podowanie normalnych ilości odczynników na 10ml wody daje jakieś sensowne i powtarzalne rezultaty. Myślę że Salifert opiera się na redukcji Kadmu (Cd). Może forumowi chemicy się wypowiedzą

Sprawdziłem szybko forumowy sklep i test JBL wydaje się dobrym kandydatem. Też używa butelek 10ml czyli podawalibyśmy dokładnie taką ilość odczynników jak w instrukcji. Barwi podobnie jak API. Prawdopodobnie metoda hydrazynowa.

Opis róznych metod: http://edge.pondev.com/wp-content/uploads/Waste_SM4500-NO3-.pdf

Edytowane 15 Grudnia 2014 przez amebcia (wyświetl historię edycji)

[ikris]

Mam ten test JBL i jak wrócę do domu to zrobię go na hance.

[amebcia]

Mam ten test JBL i jak wrócę do domu to zrobię go na hance.

Bedziesz mial chwilkę aby skombinowac KNO3 i skalibrować JBLa? Bardzo jestem ciekawy rezultatów

[mslawek]

No i temat mnie wciągnął do tego stopnia, że zabieram się za tematy związane z chemią, choć nigdy nie byłem w niej dobry. Ponieważ nie mam dostępu do oryginalnego urządzenia do badania NO3 oraz chciałbym w końcu rozszyfrować moje rozróżnianie barw postanowiłem że wykonam roztwór do badania różnego stężenia NO3. Plan jest taki:

1. przygotuję roztwór - rozrobię dokładnie (mam wagę jubilerską) 16.3g soli KNO3 (okazało się, że pozostało mi z roślinniaka z metody EI) w 1000ml (1L) wody RO (wcześniej sprawdzę czy test ani trochę nie zabarwi testu, co oznaczało by NO3 - 0mg/l)

2. przygotuję w innym zbiorniku wodę z RO do testu 1000ml (1L)

3. będę dozował (strzykawką jednomililitrową z testu saliferta) roztwór z pkt1. do testowanej wody z pkt 2 dawki, które powinny mi dawać odpowiednią zawartość NO3 a dokładnie: (wytłuszczone punkty to typowe wyniki ze skali saliferta, którym będę się baczniej przyglądał, żeby skorygować swoje nieznaczne upośledzenie rozróżniania barw )

a) 0,1ml roztworu powinno dać 1mg/l NO3

0,2ml roztworu powinno dać 2mg/l NO3

c) 0,5ml roztworu powinno dać 5mg/l NO3

d) 1ml roztworu powinno dać 10mg/l NO3 (dokładniej 9,98mg/l)

e) 2ml roztworu powinno dać 20mg/l NO3 (dokładniej 19,98mg/l)

f) 2,5ml roztworu powinno dać 25mg/l NO3 (dokładniej 24,98mg/l)

g) 4ml roztworu powinno dać 40mg/l NO3 (dokładniej 39,96mg/l)

h) 5ml roztworu powinno dać 50mg/l NO3 (dokładnie 49,95mg/l)

i) 7ml roztworu powinno dać 70mg/l NO3 (dokładnie 69,93mg/l)

j) 10ml roztworu powinno dać 100mg/l NO3 (dokładnie 99,90mg/l)

4. po każdorazowym dozowaniu z powyższego będę badał wodę hanką HI713 za pomocą odczynników z testu saliferta na NO3 (w różnej kombinacji ilości kropli i proszku) i zapisywał wyniki

5. po każdorazowym dozowaniu z powyższego będę badał wodę hanką HI713 za pomocą odczynników z testu zoolek na NO3 (w różnej kombinacji ilości kropli i proszku) i zapisywał wyniki - tak, tak, wiem zoolek to porażka, ale taki test mi się "ostał" po roślinniaku a barwienie podobne do testu API, jest tani i dostępny w każdym zoologicznym - zobaczymy.

Ilość roztworu i wody badanej 1L (nie chcę mniej, żeby był mniejszy błąd pomiaru) by było łatwo odmierzyć wodę i łatwiej zapamiętać,natomiast ilość KNO3 (16,3g) wyliczona, żeby mieć okrągłe wyniki zawartości NO3 w okrągłych ilościach dozowanego roztworu.

Sam jestem ciekaw czy wyniki z hanki dadzą jakiś logiczny układ i mam nadzieję, że krzywa będzie się kształtować liniowo.

Zerknijcie proszę na mój plan i jeśli macie jakieś uwagi to dajcie znać (mogłem się pomylić w obliczeniach) bo nie chciałbym tylu badań robić na marne.

[amebcia]

Super. Dzięki że się podłączyłeś do tematu i opisałeś kalibrację

16.3 g na 1000g wody daje dobre proporcje, jednak później mieszanie 0.1ml and 1000g wody będzie obarczone dużym błędem.

Wagi jubilerskie są bardzo dokładne więc proponowałbym

1a. 1.63g KNO3 + 998.37g wody

1b. 100g roztworu 1a + 900g wody

Czyli w 3a) bedziesz dodawał 10ml roztworu 1b) + 990g wody RO. Powinno to też dać roztwór 1ppm.

Jeśli chodzi o punkty kalibracyjne, to może zamiast kalibrować aż do 100ppm zrobisz więcej punktów w niskim zakresie? np.0,1,3,5,8,12,16,20ppm. Będzie to zakres bardziej typowy dla słonowodnych.

Jeśli chodzi o saliferta to ciężko jest mi powiedzieć czy wogóle da sensowne wyniki (tak jak pisałem poprzednio). Zoolek powinien być ok. Trzebaby podwoić ilość odczynników.

Mając roztwory kalibracyjne następnym krokiem jest uslatenie stosunku wody akwariowej do RO podczas pomiaru tak aby użyć maksymalny zakres skali kolorymetru. Chcemy aby hanka do PO4 pokazała 2.0 gdy mierzymy próbke 20ppm. Celowo nie pisze 2.50 gdyż w takim wypadku jesteśmy na granicy skali ,nie wiemy czy jest to 2.5 czy więcej. 2.0 byłoby idealne.

Możesz zrobić tak (bazowane na http://www.zoolek.pl..._instrukcja.pdf)

1. Do fiolki Hanki nalej 10ml czystego 20ppm. 14 kropli odczynnika 1 i dwie porcje proszku (odczynnik 2).

2 .Mieszać wg instrukcji. Podgrzewaj w ręce

3. Włóż do hanki i zeruj.

4. Dodaj 14 kropli odczynnika 3. Mieszaj i podgrzewaj przez 1min.

5. Mam Hanke na P, nie na PO4 ale zakladam ze krok 2 to tez pomiar z odliczaniem 3min. Odpal licznik ale nie wkładaj próbki to kolorymetru. Nadal mieszaj i podgrzewaj w dłoni.

6. Gdy licznik dojdzie do 30s włóż fiolke do kolorymetru i czekaj na wynik.

7. Jesli wynik pokazuje 2.5. Przejdz do kroku 1 zmieniając stosunek roztworu 20ppm NO3 do wody RO (np.5ml RO i 5ml 20ppm NO3)

8. Jesli wynik pokazuje 1.95-2.05 możemy zakończyć test i zanotować "stosunek 20ppm NO3:RO"

9. Szybko przeprowadz zerowanie i pomiar (3min odliczanie) na ostatniej próbce. Nie otwieraj fiolki. Wynik powinien pokazać zero. Ten krok jest potrzebny aby upewnić się o tym że reakcja zakończyła się całkowicie i wynik jest dokładny.

Znająć stosunek 20ppm:RO możemy teraz skalibrować dodatkowe punkty, 0,1,2ppm itd.

Czyli np dla 10ppm

1. Do fiolki Hanki nalej 10ml mieszanki 10ppm NO3 i RO w stosunku ustalonym w poprzednim teście

14 kropli odczynnika 1 i dwie porcje proszku (odczynnik 2).

2 .Mieszać wg instrukcji. Podgrzewaj w ręce

3. Włóż do hanki i zeruj.

4. Dodaj 14 kropli odczynnika 3. Mieszaj i podgrzewaj przez 1min.

5. Mam Hanke na P, nie na PO4 ale zakladam ze krok 2 to tez pomiar z odliczaniem 3min. Odpal licznik ale nie wkładaj próbki to kolorymetru. Nadal mieszaj i podgrzewaj w dłoni.

6. Gdy licznik dojdzie do 30 włóż fiolke do kolorymetru i czekaj na wynik.

7. Zanotuj wynik

8. Szybko przeprowadz zerowanie i pomiar (3min odliczanie) na tej samej próbce. Nie otwieraj fiolki. Wynik powinien pokazać zero. Ten krok jest potrzebny aby upewnić się o tym że reakcja zakończyła się całkowicie i wynik jest dokładny.

Itd. dla innych punktów kalibracyjnych.

Powodzenia Z niecierpliwością czekam na wyniki

Edytowane 15 Grudnia 2014 przez amebcia (wyświetl historię edycji)

[ikris]

i ja, chyba nie usnę dzisiaj

[amebcia]

i ja, chyba nie usnę dzisiaj

Znam to uczucie. Kalibracja zajmuje troszke czasu. Trzeba powoli i dokładnie Zeszło mi tak ze 4h, do drugiej nad ranem

Może na razie zrób tylko Zooleka. Z Salifertem i tak troszkę wątpliwa sprawa.

[ikris]

Ja niestety kalibracji od ręki nie zrobię, bo najwcześniej kno3 zdobędę w sobotę :/