-
Liczba zawartości
276 -
Rejestracja
-
Ostatnia wizyta
Typ zawartości
Profile
Forum
Galeria
Kalendarz
Blogi
Articles
Member Map
Sklep
Zawartość dodana przez PanMandaryn
-
Zależy czy jest to zapłon magnetyczny czy elektroniczny. Jeżeli magnetyczny to w jaki? Chodzi o napięcie i natężenie napisane na zasilaczu. Amerykańskie standardy ANSI przedstawiają właściwie 2 główne typy zapłonów 250W dostępnych w Europie. M80/HQI ma 3A i 100V, natomiast M138/Pulse ma 2,1-2,15A i 130-135V. Dopiero gdy stwierdzisz jaki masz "zasilacz" będzie można doradzić, gdzie kupić. Pozdrawiam.
-
Taki poziom Ca jest w ogóle możliwy? coś mi tu wygląda nie tak. Zwierzęta by dawno zaprotestowały. Zaryzykuję stwierdzenie, że przy takiej zawartości Ca, zacząłby się rozpuszczać żwir i żywa skała by wyrównać stężenie... Pamiętajmy, że żwir jest jako takim naturalnym buforem twardości i Ca (przy baaardzo niskich stężeniach) To po prostu rekord - jeżeli to prawda.
-
Ballinga trzeba dozowac w równych dawkach. Niestety dozowanie nierównych dawek może zaburzyć równowagę jonową w akwarium. Wyjątek stanowią zbiorniki, w których robi się duże podmiany.
-
[P] [K] Używane żarniki Reeflux 250W
PanMandaryn odpowiedział PanMandaryn → na temat → Archiwum Targowiska
Nadal aktualne. -
"Skamieniała" sól nie jest dobra.. często traci dużą część swoich właściwości dlatego nie należy kupować na raz aż tyle soli przy małym zbiorniku. Druga sprawa - martwa rafa. Nie wiem skąd jesteś, ale w Olsztynie znam takiego sprzedawce, którym wciska identyczną martwą rafę jako super podstawę do akwarium morskiego. Jest to bzdura. jednak jeżeli sprzedawaca-ekspert nie ma matury, ani żadnego wykształcenia to może mówić co tylko chce.. Wierzę, że Pani Monika, która wypowiedziała się w tym temacie, dokładnie wie o kogo chodzi Chyba każdy w okolicy przejechał się na tym "oryginale". Odpowiednio przygotowana martwa rafa jest dobra jako dodatek do dużych zbiorników jako dolne elementy budowy kompozycji skalnej. W małym zbiorniku nie powinno się stosować 100% martwej rafy, a tylko mały dodatek (osobiście uważam, że w ogóle nie powinno się jej stosować w tak małym zbiorniku). Nie chodzi tu tylko o "balast bakteryjny", ale o szereg drobnych żyjątek takich jak ogólnie pojęty zooplankton. Martwa rafa bywa bardzo często skażona metalami ciężkimi, fosforanami i innymi skzodliwymi substancjami. "Produkcja" martwej rafy często jest wyjątkowo "brudna". Uboga ludność krajów wyspiarskich wyciąga kawałki martwych koralowców, suszy na drogach (jeżdzą tam samochody, więc ma miejsce emisja spalin) i wysyła do Europy. Nie dość, że martwe szczątki są niejako zasuszone w przestworach "skały", to na dodatek opada na nie "esencja" spalin samochodowych. Niektóre źródła zalecają nawet kilkumiesięczne moczenie martwej rafy w wodzie RO przed włożeniem do zbiornika. Nie znaczy to, że akwarium od razy padnie. Uwalnianie szkodliwych substancji może być długotrwałe. Być może trafiła Ci się lepsza partia skały. Nie traktuj proszę tej wypowiedzi jako atak. Po prostu chę zwrócić Twoją uwagę na fakt, że nie wolno wierzyć "sprzedawcom-ekspertom". To, że założyli kilka zbiorników nie świadczy o doświadczeniu. Dużo pewniejszą metodą zdobywania wiedzy jest rozmowa z akwarystami, którzy nie zarabiają na Tobie pieniędzy. Pozdrawiam i życzę powodzenia.
-
Witam. W najbliższym czasie ropoczynam pisanie pracy magistersiej pod roboczym tytułem: "Wpływ temperatury barwowej żarników HQI na wzrost i cechy morfologiczne koralowców z rodzaju Acropora, Seriatopora, Montipora". Chciałbym przeprowadzić eksperyment z uwzględnieniem żarników nowych i używanych, by liczbowo potwierdzić wpływ temp. barwowej i czasu świecenia żarników na koralowce SPS. Bardzo wielu akwarystów przedstawia sporne poglądy na temat wpływu barwy światła na korale. Tak samo jest z czasem świecenia. Jako, że zgadanienia związane ze światłem bardzo mnie interesują, to chciałbym zatem jakoś to wsyztsko usystematyzować w postaci własnego opracowania. Tak się składa, że praktyczne wykonanie tego celu jest dość kosztowne. Pomyślałem więc, że chętnie odkupiłbym (ewentualnie przyjął ) od Was używane żarniki HQI, co odciążyłoby mnie finansowo (całe nakłady finansowe muszę ponieść osobiście, a kochany uniwersytet nie wspiera badań magistrantów ). Najbardziej zależy mi na żarnikach ReefLux 12kK o mocy 250W. W pracy chcę uwzględnić temperaturę 6500k, 12kK i 20kK (ewentualnie 10kK jak starczy czasu). Jak wspomniałem zależy mi na żarnikach używanych by zbadać jak przesunięcie spektrum wpływa na koralowce. Żarniki 6500 nie stanowią problemu, a 20kK juz mam. Pozostały mi tylko te nieszczęsne 12kK, a myślę, że najciekawsze efekty osiągnę na Reefluxach. Oczywiście jestem w stanie zapłacić jakąś symboliczną kwotę za taki żarnik lub odwdzięczyć się szczepką SPS'a. Pozdrawiam i liczę na Waszą pomoc w realizacji tego celu.
-
Wiem, że mam ciemno bo 20kK daje dużo mniej światła. Dlatego własnie mam obok siebie 2 lampy 250W nad akwarium 300litrów. Używam jednak żarników BLV i nie mam złudzeń, że 20kK to one nie mają. Realna ich barwa to zależnie od wersji (2 trzonkowa/wkręcana) i balastu (magnetyczny/elektr.) waha się od 16 do 18kK. Nie są więc aż tak dużo ciemniejsze jak by sie wydawało. Lampy te u mnie właściwie się dotykają i świecą prawie nad tym samym miejscem. Mam zatem 500W światło nad relatywnie małym zbiornikiem (+2x24w t5 i 70w żarnik 13kK świecące od tyłu). Oczywiście w akwarium 150W starczy jeżeli jest to zbiornik miękki/LPS. Miałem jednak wrażenie, że dyskusja dotyczy raczej akwarium dla SPS'ów. W takim wypadku nie polecałbym żarników słabszych niż 250W, nawet w mniejszych zbiornikach. Nie chodzi tu bowie o przelicznik W/litr, lecz o wyamgania korali względem bezwględnej wartości natężenia światła i jego przydatności fotosyntetycznej. Warto więc bardziej zwracać uwagę na parametr PAR niż na sztuczne przeliczniki. Oczywiście masz rację, że wszystko zależy od umiejscowienia korali. Jeżeli SPS chcemy mieć tylko w górnych partiach to 150W starczy. Przyrosty będą mniejsze, wybarwienie słabsze. jednak do utrzymanai korali i lekkich wzrostów wystarczy. Natężenie światła spada bardzo szybko wraz z odległością i przy dnie już SPS'ów w takim zbiorniku raczej bym nie chciał trzymać. Jeżeli jednak robimy akwarystykę morską na poważnie. To znaczy myslimy o dużych przyrostach, chcemy z naszych korali "wycisnąć" ładną barwę (ciemny zbiornik-> więcej zooksantelli-> bardziej brązowy koral), to słaby żarnik dość mocno to utrudni. W naturze korale rosną nawet w "ciemnych" miejscach. SPS'y równiez tolerują niekiedy słabsze światło (poza niektórymi odmianami,a le nie zagłębiajmy się..). Wystarczy jednak popatrzeć na naturalną rafę, a "zachwyci" nas paletą beżu i brązu (ma to też związek z barwą światła, ale i jego ilością).. Jeżeli taki efekt jest naszym celem to śmiało - wtedy wystarczy słabe światło. Nie chodzi mi o to, że pod 150W nie da się trzymać SPS'ów. Da się - jednak po co? Skoro wydajemy na nasze akwarium tyle tysięcy zl to niech już będzie ładne.. Światło odgrywa tu rolę kluczową. Przy odpowiedniej mocy i doborze światła można uzyskać kolory wręcz jednolite - cały koral jest zielony/niebieski/fioloetowy, a nawet żółty, bez brązowych akcentów. Naprawdę warto. Często kupuję np. brązową acroporę, a po 2 miesiącach zupełnie nie poznaje kupionych koralowców.
-
Stsowanie żarników słabszych niż 250W w głębokich akwariach ma sens tylko przy miękkiej lub mało wymagającej obsadzie. Zbiornik z SPS'ami powinien być oświetlany co najmniej żarnikiem 250W. Udowodniono, że korale po przejściu ze 150W na 250W dostają niesamowitego kopa w przyrostach (dużo większego niż wskazywałyby proporcje mocy 150:250). Amerykanie odchodzą już nawet od żarników 250W na rzecz 400W. Pozwala to na zastosowanie żarników z podbitym niebieskim spektrum i dużą ilością wytwarzanych lumenów. Żarniki 150W przy chodowli SPS'ów to nieporozumienie. Ciężko jest przy nich uzyskać wysokie przyrosty i zadowalające wybarwienie. Sam stosuję 2x 250W 20kK nad akwarium 300 litrowym i jest.. za ciemno. Musiałem suplementować "od tyłu" dodatkowym żarnikiem 13kK by dodac nieco jasności. Temat jest bardzo szeroki, a merytoryczna dyskusja w "polskich" realiach ma znikomą rację bytu. Tak czy inaczej w Polsce akwaria rafowe są często bardzo niedoświetlone... Bardzo ciekawe są żarniki Iwasaki 6500. W Polsce większość "akwarystów" obruszy się słysząc o stosowaniu takiej barwy do akwarium rafowego. Jednak odpowiednia suplementacja aktyniki pozwala na osiągnięcie ~3-4cm/miesiąc przyrostów acropor na tym żarniku. Czasem tak działają farmy korali.. ale to też temat-rzeka
-
Przedawkowanie bakterii może objawiać się różnie w zależności od zastosowanych szczepów. Agresywne szczepy moga powodować uszkodzenia tkanki koralowców. Może także wystapić bardzo silne wyjałowienie wody ze składników odżywczych. Co za tym idzie nastepuję załamanie systemu, zagłodzenie korali, tracenie zookasntelli, odpadanie tkanki na tipach SPS'ów i.. masowy pomór. Przedawkowanie może objawiać się wystąpieniem ciągnących białych glutów, bieleniem glonów, spowolnionym wzrostem korali, glonów wyższych, alg wapiennych. Zbyt duże podawanie bakterii jest szkodliwe i niebezpieczne, dlatego nie należy przekraczać zalecanej dawki, a nawet stosować 50% ilości jaka polea producent. Wyjatek stanowią systemy zanieczyszczone. W takim wypadku nie nalezy jednak zwiększać dawkowania, a podawać bakterie częściej. Pozdrawiam.
-
Taka ilośc światła na 600 litrów wody to bardzo mało. Trzeba dodać co najmniej 2x250W by korale w miare dobrze się czuły w takim litrażu, lub dodać sporo świetlówek t5. Światło ma wpływ nie tylko na korale, ale także na cały ekosystem. Być może zbyt małe ilości światła upośledzają prawidłowe krążenie materii w akwarium (organizmy roslinne). Przy takiej twardości węglanowej glony wapienne nie będą przyrastały, a glony typu pełzatka mogą wręcz zanikać. Wysoka twardośc szkodzi organizmom roślinnym. Tego typu parametry mogą także wpływać negatywnie na życie mikrobiologiczne. Podstawiwe działania jakie należy podjąć: -Wykonać podmianę wody.. nawet nie jedną -Dodać więcej światła (koniecznie, ale stopniowo - z aklimatyzacją świetlną systemu) -Zainwestować w bakterie (zeobak/biodigest)/pożywkę dla bakterii (zeovit/wódka itp.) w celu obniżenia stężeń biogenów -Nie podbijać twardości węglanowej. Jakie metody dozowania wapnia, zwiększania KH stosujesz? O testy na PO4 lepiej nie pytać bo tam pewnie tez będzie masakra. Podstawowym problemem jest jednak światło. To musi być strasznie ciemne akwarium. Chyba, że świecisz żarnikami 4kK Co do stwierdzenia, że zwierzaki czują się ok.. śmiem wątpić :/ Piszesz, że xenia nie chce Ci rosnąć. Ten bezkręgowiec przy dobrym oświetleniu i "brudnawej wodzie" bardzo szybko zwiększa swoja biomasę. Robiłem kiedys badania na uniwersytecie i przyrosty pod HQI 250W wynosiły około 720% biomasy w 3 miesiące. Wniosek: Jeżeli xenia nie rośnie.. to jest słabo. pamiętaj, że 70W żarnik HQI ma bardzo małą penetrację świetlną. Przy dnie zbiornika masz już pewnie warunki nie-foto Podaj proszę wymiary zbiornika, napisz także co dozujesz do akwarium. Jak obficie karmisz ryby? czy stosujesz sorbenty? jakiego typu żarniki i świetlówki stosujesz (barwa/producent)? Czy proces dojrzewania systemu był silnie zaznaczony?
-
Zbiornik zapowiada się bardzo obiecująco. Podoba mi się zwłaszcza ułożenie skały, które skutecznie maskuje komin, a jednocześnie stwarza ciekawą kompozycję. Widać, że koralowce dobrze się czują, dlatego można spokojnie myśleć o wprowadzaniu kolejnych zwierząt. Bardzo mnie cieszy fakt, że w Olsztyie pojawiło się kolejne akwarium morskie. Życzę powodzenia i sukcesów w hodowli.
-
Trudny temat do rozważenia.. Pozowlę sobie napisac kilka luźnych przemyśleń: Choroby pasożytnicze często objawiają się martwymi polami na całej powierzchni korala. Nie można jednak tego wykluczyć skoro podstawowe przyczyny zostały wyeliminowane. Często choroby czy stany patogenne objawiają się nietypowo co utrudnia identyfikację przyczyny. Jeżeli jesteś pewien, że z wodą wszystko jest dobrze, a tak naprawdę tylko ty dobrze znasz sytuację, to może warto jakoś mikrobiologicznie zbadać wodę? Proponuję jednak najpierw skupić się na eliminacji pozostałych zagrożeń (zaburzenie równowagi mikrobiologicznej, substancje toksyczne). Piszesz, że szyby szybko Ci zarastają białym nalotem. Wygląda mi to na zbyt szybki wzrost bakteryjny. Bio pellety + sól TM bio activ stwarzają doskonałe warunki dla szybkiego wzrostu baterii. Myślę, że połączenie tych dwóch czynników może powodować włąśnie taką sytuację. Nadmierny wzrost st. źr. węgla może powodować niekontrolowaną ekspansję mikroorganizmów, co właśnie może skutkować uszkadzaniem wrażliwych korali. Osłabiony koral bieleje własnie od dołu. jest to chyba najgorszy typ martwicy, bo trudno go zahamować. Wskazuje on jednak na przyczynę inną niż pasożyty. Warto pomyśleć o zmniejszeniu pożywki bakteryjnej. Nie dostawiaj jednak całości bo nastąpi masowy pomór życia w akwarium. Bardzo dobrym pomysłem byłoby sprawdzenie jak bielejące fragmenty wyglądają pod mikroskopem. Pozowli to na eliminację czynnika - pasożyty. Czasem jednak mikroorganizmy są niewidoczne i trzeba dodać do próbki jakiś kontrast (barwnik), który pozwoli na wyróżnienie ich struktury. Warto by poczytać dokładną specyfikację pasożytów (budowa ściany komórkowej, wielkość, organizacja - jedno czy wielokomórkowe) koralowców i do nich dostosować konkretną metodę identyfikacyjną. warto jednak pamiętać o tym, że niektóre pasożyty to makroorganizmy np. ślimaki itp, a niektóre działają na poziomie komórkowym. W ostateczności pozostanie strzelanie na ślepo - ozonator pod odpieniacz i dobry węgiel za odpieniaczem (ozon prowadzi do reakcji, w których niekiedy powstają substancje szkodliwe, dlatego zaleca się dodatek węgla za ozonem). Nie wiem czy to pomoże, ale zwiększy Twoje szanse, jeżeli powód ma podłoże mikrobiologiczne - zawieszone w wodzie. Trzecia opcja to szeroko pojęte toksyny. Jeżeli wcześniejsze teorie nie znajdą pokrycia w rzeczywistości, można kompleksowo zbadać wodę. proponuje udać się do sanepidu Koszt badania względem około 20 związków i pierwiastków chemicznych to około 80-120zl. Spędziłem kiedyś miesiąc w sanepidzie (ah te praktyki studenckie) i przyznam, że dokładność jest bardzo dobra. Badania są wykonywane na wysokiej klasy spektrofotometrach, często w wielu powtórzeniach. Oczywiście zalecałbym najpierw głębsze zbadanie sprawy. Mimo wszystko stawiam na bakterie, TM bio activ i bio pellety.
-
Akwarium po prostu dojrzewa. To pewnie jakis zakwit (np. mnoży się fitoplankton, którym następnie żywią się pierwotniaki itp). Trzeba to cierpliwie przeczekać. Lanie bakterii może pomóc, ewntualnie zwiększone odpienianie, czy stosowanie filtracji typu akwarystyczna wata szklana - fizelina (JBL, Sera). Takie kH raczej nie jest złe i wg mnie to nie jest przyczyna. Zakres zalecany to 8-12, a dopuszczalny wg niektórych źródeł nawet 6-15. Widziałem nawet zbiornik z kH 20 - choć tam już masowo umierały glony wyższe. Akwarium dojrzewa na różne sposoby i trzeba czekać aż ustali się równowaga mikrobiologiczna co w końcu nastąpi. Wspomniane lanie bakteri powinno przyspieszyć ten proces.
-
Pelety są źródłem pokarmu dla bakterii. Bakterie się mnożą pod wpływem obecności peletów. Bakterie dozuje się w celu utrzymania gatunkowej równowagi mikrobiologicznej w systemie. Jednak nawet bez ich dozowania "jakaśtam" równowaga się ustala i jeden szczep bakterii zaczyna dominować. Tak więc brak dozowania bakterii, nie wpływa na zahamowanie ich wzrostu, lecz tylko na bilans gatunkowy ekosystemu. Jak zmnieszyć ilość bakterii? Bardzo (!) powoli zmniejszać ilośc pożywienia (źródło węgla).
-
Teoretycznie bakterie mogą być przyczyną takiego stanu rzeczy. Podobnie jak przy przelaniu wódki, nadmierne wykwity bakteryje kończą się masowym pomorem zwierząt.
-
Tutaj można sprawdzić względny PAR, a także szerszą specyfikację większości żarników HQI. http://www.manhattanreefs.com/lighting
-
2 Ślimaki z rodziny Conidae (Stożki) -Chyba najbardziej trafiony przykład. Podając za wikipedią: Stożki są drapieżnikami, a ich jad jest tak silny, że zabija człowieka w ciągu kilku sekund (co dość często zdarza się w azjatyckich nadmorskich miejscowościach, gdzie zbieranie i handel muszlami stanowi sporą część dochodów tubylców). Ślimaki te są zaopatrzone w strzałkę jadową, przez którą wstrzykują do ciała ofiary neurotoksynę. Każda strzałka jadowa może być użyta tylko raz, po czym jest wymieniana na nową ze specjalnego zasobnika.
-
Peniek ma rację. Wskazana skała nie ma nic wspólnego ze skałą martwą stosowaną w akwarystyce morskiej. Widać, że to jakiś twór poddany nieciekawej obróbce. Stosuje się to chyba do akwarium z pyszczakami itp. Taka oszczędność pomoże Ci co najwyżej.. wysadzić akwarium. Już lepiej kup mniej, ale żwyej niż więcej 50/50. W tak małym zbiorniku dodatek martwej to niedobry pomysł. Już lepiej kup używaną za 25 zl/kg.
-
Jestem zwolennikiem HQI. Widziałem ledy na żywo nie raz w różnych wersjach i po prostu mnie nie przekonały. Nie dziwię się, że niektórym to źródło światła po prostu nie przypadło do gustu. Co do pytania o żarniki 20kK, to muszę przyznać, że AM mi się nie podobał. Polecam BLV 20kK, bo ich realna t.barw. w wersji 2-trzonkowej i z balastem magnetycznym ma ponad 18kK. Polecam stronę manhattan reefs, gdzie mozna sprawdzić jaka jest realna t.barw. poszczególnych żarników. Wielu producentów straszliwie przekłamuje. http://www.manhattanreefs.com/lighting Reefluxów niestety nie polecam. Może i ładne, ale PAR mają relatywnie niski. AM 10kK ma bardzo wyskoi PAR, ale mało niebieska barwę (biały z akcentem różowo-fioletowego). Osobiście używam BLV 20kK. Są ciemne, ale pięknie wyciągają kolory SPS'ów nawet bez aktyniki. Przyrosty na 250W są w miare dobre jak na taka barwę.
-
Przy takim odpieniaczu i litrażu akwarium pompa 3000l/h wystarczy. Nawet biorąc pod uwagę spdadek wydajności związany z podnoszeniem, nadal będzie to wystarczający obieg. Chyba, że chcesz za pomoca pompy głównej jednocześnie zwiększyć cyrkulację w głównym zbiorniku. Jeżeli nie to nie ma co wsadzać silniejszej pompy.
-
Każdy by chciał mieć zdjęcie z Ballingiem to musiał być fajny wyjazd. Interesująco zapowiada się nowa linia odpieniaczy Delteca. Czy rzuciły Wam się w oczy jakieś warte uwagi nowości? Przyznam, że prawie nie poznałem Pana Przemka. Już tyle lat nie byłem w Reefshopie..
-
Plazmowa żarówka przyszłości - Czy to już kres diody LED?
PanMandaryn odpowiedział temat → Technika
Ale jakiego ciepła? nawet jeżeli jakieś urządzenie ma moc 250W i miałoby sprawność grzałki (czyli ogrom mocy przechodzi na ciepło) to i tak tragedii nad akwarium by nie było. Lampa HQI grzeje nieporównywanie bardziej niż plazma - prawie jak grzałka. Z t5 jest tylko nieco lepiej, a nawet ledy mocniej grzeją. Skoro plazma daje 2x wiecej światła niż ledy z tej samej mocy tzn, że mniej się grzeje.. w końcu tej mocy cieplnej z powietrza nie pobierze, skoro już została ona oddana jako światło. -
Plazmowa żarówka przyszłości - Czy to już kres diody LED?
PanMandaryn odpowiedział temat → Technika
O świetle plazmowym słyszałem już około 2 lata temu. Oczywiście jest to przyszłość w akwarystyce morskiej. Czemu zatem jeszcze nie weszło to w życie? Odpowiedź jest prosta. Musimy jeszcze nakupić ledów.. Na youtube jest też ciekawy film prezentujący światło plazmowe. Co do problematycznej temperatury, to chodzi tu bardziej o utrzymanie temperatury źródła światła. Dla porównania: HQI ma srawność koło 8% tzn 92% mocy idzie na ciepło. W przypadku plazmy jest to 80-95% mocy na światło (literatura póki co podaje bardzo różnie). Jest to naprawdę bardzo ciekawa technologia, ale jeszcze poczekamy na jej upublicznienie pare lat. Po prostu producenci chcą zarobić na ledach. -
Jestem dodatkowo zainteresowany nr 11 (200zl). Jeżeli jest on nadal dostępny to proszę o informacje. Pozdrawiam.
-
W tej chwili używasz bardzo obrej soli. TM bio active ma mocno podbite stężenia pierwiastków i bez odpowiednio dużej obsady po prostu ta sól jest Ci niepotrzebna. Jeżeli nie masz SPS'ów to myślę, że zupełnie jej nie potrzebujesz. Sole AM są chyba najgorszymi z dostępnych. Stosowałem je dość długo i nie byłem zadowolony. Mają bardzo mało wapnia i innych pierwiastków. W soli rafowej test wskazywał.. 270.. Z dobrych soli polecić można TM pro reef, Preis, reef crystals, KZ, ostatecznie Kent - ale ta sól już jest słabsza. Niektórzy narzekają, że na TM pro reef rosną im glony. Ja mimo stosowania tej soli tego nie odnotowałem. Jeżeli jednak nie masz SPS'ów spokojnie możesz pomyśleć o tańszej soli np. reef crystals. Stanowczo odradzam sole AM. Każdy ma jednak swoją ulubioną sól i nie można wskazać tej najlepszej. Wszystko zależy od obsady i stosowanej suplementacji.